انواع اتصالات سیم و کابل
انواع اتصالات سیم و کابل برحسب تشخیص تکنسین و البته قوانین حاکم بر اصول سیم کشی، مورد استفاده قرار می گیرند. همانطور که از نامشان پیداست، برای اتصال و برقراری ارتباط میان هادی ها جهت ایجاد جریان برق مورد کاربرد هستند. انواع اتصالات سیم و کابل در زبان محاوره میان صاحبان فن با نام کانکتور شناخته می شوند.
انوع اتصالات سیم و کابل به شکل پیچ و مهره ای، پیچ به عنوان نگهدارنده ومهره نیز وظیفه انتقال نیروی کششی ایجاد شده در پیچ را به قطعه دارد جهت اتصال سیم هایی با قطر زیاد از انواع اتصالات سیم و کابل با نام کابلشو استفاده می شود. انواع اتصالات سیم و کابل شامل اتصالات فیشی نیز می گردد. جهت قرار دادن سیم های رشته ای زیر پیچ بایستی ازاتصالات فیشی استفاده کرد.
در برقکاری صنعتی از انواع اتصالات سیم و کابل نظیر پیچ دوسو، پیچ چهارسو،پیچ شش گوشه وپیچ های سرآلن استفاده می شود.از انواع اتصالات سیم و کابل می توان به اتصالات لحیمی و غیر لحیمی نیز اشاره نمود. ازانواع اتصالات سیم و کابل می توان به اتصالات دو راهه و سه راهه اشاره نمود. برای تثبیت این اتصالات از قیر آب شده استفاده می شود.
جهت انجام انواع اتصالات سیم و کابل، بایستی حتما برای اتصال هادی ها به یکدیگر، روکش برداری سیم و کابل انجام شود. در انجام انواع اتصالات سیم و کابل ،اتصال مربوطه بایستی از نظر الکتریکی دارای مقاومت کم و از نظر مکانیکی محکم و بدون عیب باشد از نوار چسب عایق پس از استفاده از انواع اتصالات سیم و کابل، جهت عایق بندی هادی ها استفاده می شود.
انواع اتصالات چیست؟
انواع اتصالات سیم و کابل عبارت است از کانتکورهایی ( اتصال دهنده ها) که جهت ایجاد ارتباط هادی های مختلف ودر نتیجه برقراری الکتریکی در سیم ها/ کابل ها و در نهایت لوازم و… .
ابزارمورد نیاز:
ابزارها، وسایلی هستند که برای ایجاد اتصال سیم/ کابل مورد استفاده قرار می گیرند. در این به بخش به معرفی متداول ترین انواع ابزار خواهیم پرداخت.
* انبردست
انبردست عبارت است از وسیله ای که دارای دو دسته ( با روکش عایق)، محور، انبر گیرنده و تیغه های برش مباشد. ازاین ابزاربرای صاف کردن، تابایدن، فرم دادن ویا بریدن سیم استفاده می شود. گاها به شکل اشتباه از انبردست به عنوان روکش بردار استفاده می گردد؛ این کار بسیار اشتباه است و موجب آسیب رسیدن به بافت اصلی سیم گردیده و عمر سیم را نیز کوتاه وهزینه هایی را متوجه تعویض سیم/ کابل می نماید.
انبردست هااز نظر شکل ظاهری کمی با هم متفاوت می باشند اما در نهایت همگی کارایی مشابه دارند.
* سیم چین
سیم چین ها کاملا معرف نام خود هستند؛ ابزاری که برای چیدن سیم به کار برده می شوند.این ابزار بدون ضرر رساندن به اصل سیم مبدا، سیم را قطع می نمایند. انواع سیم چین دو لبه تیز مورد کاربرد برای قطع نمودن سیم به کار می روند.
سیم چین ها از لحاظ لبه برش دهنده ، دردو گروه عمده تقسیم تولید و عرضه می گردند. یکی *سیم چین بغل بُر که سیم ها را از پهلو قطع می کند و دیگری * سیم چین سر بُر که توسط لبه سر جلو، سیم را قطع می نماید.
نکته حائز اهمیت در مورد سیم چین این است که هرگز نباید از سیم چین برای جدا کردن روکش سیم استفاده نمود؛ چرا که سیم زخمی شده و اتصال از نظر الکتریکی و مکانیکی ضعیف می گردد.
* سیم لُخت کن
وسیله ای است که دارای دو دسته با روکش عایق، محور، پیچ تنظیم و تیغه برشِ روکش سیم . سیم لُخت کن در دو نوع *سیم لُخت کن ساده و* سیم لُخت کن اتوماتیک تولید و عرضه می گردند.
* دم پهن با دسته ی عایق
این وسیله برای صاف کردن، تاباندن و فرم دادن سیم ها استفاده می شود. دقت شود که میزان ولتاژی که دم پهن می تواند تحمل کند، روی آن نوشته شده است.
* دم گرد با دسته عایق
برای فُرم دادن و سوالی کردن (به شکل حلقه در آوردن )از دم گرد استفاده می شود.
* دم باریک با دسته عایق
این ابزار نیز مانند دم گرد می باشد. تفاوت این دو در نوک بلندتر، باریکتروشکل نیمه مخروط دم باریک می باشد.
* چاقوی کابل بُری
چاقویی با د قسمت دسته و تیغه که برای روکش برداری سطحی و عُمقی کابل و لوله های خرطومی پلاستیکی استفاده می شود.
# انواع اتصالات سیم و کابل
برای اتصال سیم ها به یکدیگر روش های مختلفی وجود دارد که در ذیل به آن ها اشاره می گردد.
– اتصال طولی ( اتصال روی هم)
در برخی مواقع در طی کار سیم کشی، سیم کوتاه می آید، در این موارد از اتصال طولی یا روی هم جهت اضافه کردن سیم استفاده می شود.
– اتصال سر به سر سیم ها
سیم کشی ساختمان جهت عایق بندی و نظم در داخل لوله هایی طویل قرار می گیرد. در این بین چنانچه نیاز به افزودن رشته فرعی یا انشعاب، در سر راه جعبه تقسیم قرار داده می شود. در داخل جعبه تقسیم از اتصال سر به سر جهت اتصال سیم ها و مدارهای انشعابی استفاده می شود.
– اتصال سیم نازک به سیم ضخیم
این نوع اتصال جهت انشعاب گیری یک سیم فرعی از سیمی اصلی مورد استفاده می باشد. به عنوان مثال برای اتصال یک چراغ روشنایی به مدار اصلی از این نوع اتصال بهره می گیرند؛ در اینصورت قطر سیم فرعی از سیم اصلی کمتر است.
– اتصال سه راهی (انشعاب میانی)
در برخی مواقع ضروریست که یک هادی را به وسط یک سیم متصل نماییم؛ چنین اتصالی را اتصال میانی می نامند.
# لحیم کاری
جهت داشتن اتصالی دائمی معمولا روی سیم های متصل شده را لحیم کاری می کنند. لحیم کاری نوعی از انواع اتصالات سیم و کابل به حساب می آید. منظور از لحیم کاری اتصال دو یا چند قطعه ( معمولا سیم) به یکدیگر توسط آب کردن آلیاژی از جنس قلع و سرب ( با استفاده از دستگاه لحیم) بر روی سیم های متصل می باشد.
آلیاژ های لحیم دارای دو نوع مفتولی و شمشی می باشند. آلیاژهای مفتولی معمولا تو خالی هستند و داخل آن ها را با روغن لحیم پر می کنند. نقطه ی ذوب روغن لحیم پایین از آلیاژ لحیم می باشد. در زمان گرم شدن محل لحیم کاری روغن لحیم زودتر ذوب شده وسطح کار را تمیز می کند و موجب می شود تا ماده ی لحیم سطح کار را بپوشاند و عمل لحیم کاری بهتر انجام شود.
شمش لحیم نیز از آلیاژ قلع و سرب (با درصد های مختلف) می باشد. از شمش لحیم در مسگری، حلبی سازی و یا مواردی که بخواهند سیم های برق قطور را لحیم کاری کنند، استفاده می شود.
ابزار لحیم کاری عبارتند از هویه ساده، هویه برقی، مفتول یا شمش لحیم .
# اتصال سیم مفتولی زیر پیچ
به منظور برقراری ارتباط هادی با تجهیزات الکتریکی از انواع پیچ ها و ترمینال ها استفاده می شود.
– ترمینال
ترمینال عبارت است از اتصالی الکتریکی جدا شدنی که توسط پیچ یا فیش انجام می گیرد. درصنعت برق تنوع ترمینال وجود دارد؛ ترمینال های بدون پیچ، نوارهای ترمینال روشنایی، ترمینال های محل انشعاب اصلی، ترمینال هایی جهت نصب افقی و عمودی بر روی ریل های استاندارد،ترمینال های قابل نصب بر روی شیشه و…
– پیچ ساده (بدون واشر)
پیچ ساده به شکل مستقیم به مهره مربوطه پیچ می شود. جهت اتصال سیم مفتولی به پیچ ساده بایستی سر سیم به شکل سوالی در آمده باشد.
– پیچ با واشر ساده
این نوع پیچ در داخل واشر ساده قرار گرفته و به مهره مربوطه پیچیده می شود. سوالی شدن سر سیم برای استفاده از این نوع پیچ نیز ضروری می باشد.
– پیچ با واشر ساده و مهره ی لبه دار
این نوع پیچ در داخل واشر ساده قرار گرفته و به مهره لبه دار پیچ می شود. در این نوع اتصال سیم نیازی به سوالی شدن سر سیم نیست. کافیست که نوک سیم دور پیچ قرار گرفته و با پیچیدن پیچ سیم نیز کشیده و سفت شود.
# انواع اتصالات سیم و کابل
* قرارگیری سیم افشان زیر پیچ
– کابل شوها ( سرسیم ها)
برای اتصالات جداشدنی سیم ها، از فیش یا سرسیم های مخصوص استفاده می شود. سرسیم ها با توجه در اندازه های مختلف و با توجه به سطح مقطع سیم ساخته می شوند. در انتها به وسیله دستگاه پرس یا لحیم کاری تثبیت می شود.
انواع فیش ها و سرسیم ها
* سرسیم یا سر فیش فشنگی
* سر سیم مادگی
* سرسیم اتصال لب به لب
* سرسیم اتصال سه راهه
* سرسیم کشویی مادگی
* سرسیم فشنگی
* کابل شو حلقه ای
* کابل شو یا سرسیم حلقه ای
* سرسیم یا کابل شو قلاب دار
* سرسیم چنگکی
* کابل شو قرقره ای ( رولی)
* کابل شو لوله ای
* کابل شو فشنگی مادگی
کابل شو ها در از طُرق مختلفی از جمله پرسی، لحیمی، پیچی، منگنه ای فیکس می شوند.
– انواع کابل شو پرسی و لحیمی
برای نگهداری سیم یا کابل جهت اتصال به ترمینال از کابل شو بهره گرفته می شود. در مجموع دو نوع کابل شو وجود دارد: *کابل شو پرسی و* کابل شو لحیمی.
*کابل شو پرسی
کابل شو پرسی جهت اتصال سرسیم های افشان مورد استفاده قرار می گیرد که انواع مختلفی نیز دارد. در نوع کابل شو پرسی ، هادی درون گلویی کابل شو قرار گرفته و با استفاده از دستگاه پرس، سر سیم در داخل کابل شو محکم و تثبیت می شود.
انواع کابل شو پرسی عبارتند از : کابل شو حلقه ای، کابل شو زبانه ای سوراخ دار، کابل شو حلقه ای باز، کابل شو زبانه ای باز، کابل شو زبانه ای، کابل شو میله ای .
* کابل شو لحیمی
در این نوع کابل شو، پس از قرارگیری سیم در داخل سوراخ های کابل شو، بایستی سر سیم به کابل شو لحیم شود.
# انواع منگنه
اتصال غیر دائم یا جداشدنی است که برای اتصال سیم های چند رشته ای مورد استفاده قرار می گیرد. سرسیم ها برای سیم هایی با سطح مقطع 6-0.75 میلی متر مربع کاربرد دارند . پس از قرارگیری سر سیم ها در زیر پیچ با استفاده از دستگاه منگنه زنی آنرا پرس می کنند. انواع سرسیم منگنه ای عبارتند از : *سرسیم لب برگردان، * سر سیم صاف.
مجهز شوید !!
انواع اتصالات سیم و کابل در زمان سیم کشی برق ساختمان از اهمیت به سزایی برخوردار می باشد. از اهمیت سیم کشی ساختمان و استفاده از تجهیزات مربوطه، هر چه گوییم کم است. پرواضح است که موضوعی چون سیم کشی ساختمان که ارتباطی مستقیم با سلامت انسان ها دارد، فراخور توجه بالایی می باشد. استفاده صحیح ازانواع اتصالات سیم و کابل، اصل لاینفک سیم کشی اصولی برق می باشد. امید که مطالب عنوان شده، مفید واقع گردیده باشد. سپاس که تا پایان این مقاله با ما همراه هستید.
