سرویس بهداشتی
سرویس بهداشتی یا توالت چیست؟ راه اندازی سرویس بهداشتی از نشانه های به وجود آمدن یک پیشرفت متمدنانه است. بشر از دوران بسیار قدیم با هدف ساخت یک مکان برای دفع سموم بدن خود، بصورت بهداشتی بوده است. بهداشت فردی در قدیم، زمانی که دسترسی به آب مشکل بود، توسط خاک انجام میشد. بهرحال می توان گفت انسان از دیرباز به فکر رعایت بهداشت شخصی خود بوده و در پس این تفکر سرویس های بهداشتی شکل گرفتند.
امروزه اما سرویس بهداشتی از مهم ترین و پر کاربردترین فضاها، در معماری داخلی به شمار می آید. این اتاقک کوچک، به حفظ بهداشت فردی و اجتماعی، چه در منازل مسکونی و چه در سطح شهر، نقش مهمی را در ایفا می کند. با روی کار آمدن طراحی های داخلی استاندارد، در طراحی منازل مسکونی، سرویس بهداشتی نیز دارای شاخص های استاندارد در جهت طراحی و ساخت گشت. امروزه نحوه قرار گیری سرویس های بهداشتی در پلان های طراحی و حتی ارتباط آن با فضاهای دیگر بسیار مهم تلقی می شود. توصیه می شود این مکان با درب وردی در ارتباط مستقیم بوده و با فضاهای دیگر در خانه ارتباطی غیر مستقیم برقرار کند. در سال های اخیر نیز تفکیک سرویس بهداشتی خصوصی مخصوص اعضای خانواده، از سرویس بهداشتی مهمان، حائز اهمیت گشته است.
به طور کلی می توان گفت، محدودیت فضا در این اتاقک و با وجود لوازی که باید در آن استفاده شود، نظیر توالت، روشویی، سیفون، عناصر تزیینی و…، می بایست در طراحی سرویس بهداشتی مورد نظر، نحوه قرار گیری این عناصر با شکلی بهینه و زیبا طراحی شود، تا بتوان از این فضای کوچک نهایت استفاده را برد.
طراحی یک سرویس بهداشتی، بر عکس آنچه انتظار دارید، کار آسانی نیست و مستلزم رعایت نکات بسیار است. از این رو به چند نکته مهم در طراحی سرویس بهداشتی می پردازیم.
اصول طراحی سرویس بهداشتی ایرانی
از آنجایی که نطام مهندسی تمام استاندارد های لازم جهت طراحی سرویس بهداشتی را ارائه نموده، می توانیم در طراحی و اجرای سرویس بهداشتی تمام موارد را لحاظ نموده و به آسانی از آن استفاده کنیم.
- ابعاد استاندارد طراحی سرویس بهداشتی:
- ابعاد طراحی یک سرویس عادی از 110*120 سانتی متر کمتر نباشد.( می توان گفت بهترین ابعاد برای طراحی در خانه های کوچک و کم وسعت، 110*155 سانتی متر است.)
- ابعاد سرویس در صورت استفاده از روشویی سنگی، وان حمام، توالت فرنگی به همراه دوش حمام بصورت مجزا، از 185*350 سانتی متر کمتر نباشد.
- درب سرویس به عرض 71-76 و یا 81 سانتی متر در نظر گرفته شود.( در صورت استفاده از ویلچر معلولین، عرض درب را 91 سانتی متر در نظر بگیرید.)
- فاصله سرویس بهداشتی تا محل کار 100 سانتی متر در نظر گرفته شود.
- دیوار های سرویس بهداشتی تا ارتفاع 2 متر از کف، کاشی کاری شده و قابلیت شستشو داشته باشد.
- دمای مناسب سرویس بهداشتی 21 درجه سانتی گراد است.
- فاصله دستشویی از دیوار 45 سانتی متر لحاظ شود.
- مبلمان و تجهیزات سرویس بهداشتی:
مبلمان موجود در سرویس بهداشتی، ثابت و دائمی بوده و با تجهیزات مختلف خود خدمات متنوعی را ارائه می دهد. انتخاب مبلمان صحیح و با کیفیت، موجب ایجاد فضای آسایش و حفظ حریم شخصی در سرویس بهداشتی می گردد.
- توالت: ابعاد کاسه توالت با استاندارد های کشور، تعیین می گردد و هر کارخانه تولید کننده، یک نوع سنگ توالت با ابعاد ویژه ارائه می دهد. به طور کل در نصب توالت ایرانی باید دقت داشت که محل قرار گیری آن طوری نباشد که به محض ورود کاربر به سرویس در مسیر عبور او باشد و همچنین پشت و یا رو به قبله نباشد. کاسه آن نیز خیلی به دیوار نزدیک نباشد و فاصله 30 سانتی متری تا پشت دیوار رعایت گردد.
- کف و دیوار: در انتخاب جنس کف سرویس بهداشتی، به دلیل وجود رطوبت فراوان در این مکان، از کاشی های قایل شستشو و بدون درز استفاده می کنند. مقاومت در برابر رطوبت حاصل و توانایی جذب و آزاد سازی آن، توسط ایزولاسیون، تقویت می شود. توصیه می شود کف سرویس بهداشتی و دیوار ها به وسیله کاشی های سرامیکی، تایل های شیشه ای و یا سنگی پوشیده شده و کف سرویس ها حداقل تا ارتفاع 60 سانتی متر ایزوله شود و لبه ها و داخل فاضلاب و لوله آبرو را نیز بپوشاند. دیوار ها نیز تا ارتفاع 185 سانتی متر از کف تمام شده با عایق رطوبتی پوشیده شود.
- روشویی: در دو نوع کابینتی و کاسه ای تولید شده و دارای ابعاد مناسب جهت شستشو است . روشویی در طول حدودا 40-60 سانتی متر و عرض حداقل 30 سانتی متر ساخته می شود و بهترین ارتفاع جهت استقرار آن 80-90 سانتی متر از سطح زمین است.
- شیرآلات: نصب شیرآلات در قسمت روشویی باید به صورتی باشد که حدود 10 سانتی متر بالاتر از لبه روشویی قرار بگیرد. چرا که در ارتفاعات کمتر، کاربر می بایست بیشتر به سمت شیر خم شود. شیر و شلنگ جهت شستشو در قسمت توالت نیز باید در سمت راست کاربر قرار گرفته و مجهز به آب گرم باشد.
- سقف: سرویس های بهداشتی نسبت به سایر فضاهای منزل، سقف کوتاه تری دارد. از دلایل آن می توان عبور تاسیسات لوله کشی را نام برد که بوسیله پوشش سقف کاذب دیده نمی شود. باید دقت داشت حداقل ارتفاع کف تا زیر سقف کاذب، در تمامی قسمت های سرویس بهداشتی، کمتر از 210 سانتی متر نباشد. توصیه می شود در پوشش سقف سرویس بهداشتی، از رنگ روغن و یا متریال های ضد آب استفاده نمود.
سرویس بهداشتی
- نور، رنگ و تهویه
در اغلب فضاهای معماری، این سه شاخصه بسیار مورد توجه و حائز اهمیت است. آسایش روانی، دیداری و حفظ محیط بهداشتی، توسط این سه رکن حاصل می شود.
- نور پردازی: برای روشن نمودن سرویس بهداشتی، می توان از یک نور به عنوان نور عمومی محیط و از یک نور به عنوان نور متمرکز استفاده نمود. در ایجاد نور متمرکز بهتر است از دیوار کوب ها در دو طرف آینه استفاده شود تا ایجاد سایه نکند و دیدی مطلوب از صورت مقابل آینه ایجاد کند. ارتفاع تقریبی نور پرداز ها در 160-165 سانتی متری از کف در نظر گرفته شود و به فاصله حداقل 75 سانتی متر از یکدیگر نصب شوند. کلید روشنایی اغلب خارج از سرویس بهداشتی قرار دارد و یک پریز عایق نیز در کنار آینه برای استفاده از لوازم برقی کاربران در نظر گرفته می شود.
- رنگ محیط: رنگ محیط در طراحی یک سرویس بهداشتی نقش بسیار موثری دارد. استفاده از رنگ های روشن، علاوه بر اینکه منعکس کننده نور هستند، در فضاهای کوچک موجب بزرگتر دیده شدن فضا می شوند. از نظر بهداشتی هم این رنگ ها مقبول ترند زیرا با نمایش لکه و کثیفی در سطح خود، نیاز به تمیز کاری پیوسته دارند.
- تهویه: تخلیه و تعویض هوای داخل سرویس بهداشتی بسیار ضروری است. بنابراین بهتر است در صورت امکان یک پنجره با ابعاد 15 درصد مساحت کلی، جهت تهویه طبیعی موجود باشد. در غیر اینصورت می بایست از سیستم تهویه مناسب و استاندارد دیگر استفاده نمود. بدین منظور برای نصب دریچه تهویه هوا به تجهیزات دیگر شامل دوش، توالت، ورودی و سایر اجزای موجود توجه داشت. در اغلب مواقع می توان از فضای بالای سقف کاذب استفاده کرد.
سرویس بهداشتی
توالت فرنگی ؟ یا توالت ایرانی؟
توالت فرنگی چیست؟ توالت یک سیستم لوله کشی و سیستم دفع است که عمدتا برای دفع زباله های بدن مورد استفاده قرار می گیرد. جدید ترین سیستم های توالت مدرن برای اولین بار در سال 1596 توسط سر جان کارینگتون طراحی شد.
امروزه توالت فرنگی ها مورد توجه بسیاری از افراد و از تجهیزات ضروری در سرویس های بهداشتی هستند. توالت فرنگی در خانه های امروز، تنها جهت استفاده افراد مسن و معلول و یا افرادی که دچار عارضه های پا و کمر هستند، تهیه نمی شود. بلکه این نوع توالت با توجه به مزایای بسیاری که نسبت به توالت ایرانی دارد، توانسته توجه بسیاری را به خود معطوف سازد.
توالت فرنگی در دو نوع زمینی و دیواری، بوسیله متریال های مختلف تولید شده و اغلب به رنگ سفید در بازار عرضه می گردد. بهترین نوع آن نیز از سرامیک لعاب کاری شده در کاسه توالت تهیه شده و ضخامت لعاب آن در کیفیت و قیمت تمام شده این محصول بسیار تاثیر گذار است.
اگر فضای کمی دارید، استفاده از یک توالت دیواری ایده آل است. این توالت بر روی دیوار نصب شده است، در حالی که مخزن آن داخل دیوار پنهان شده است. بنابرای نتنها چیزی که می بینید، صفحه کاسه و فلاشینگ است. بر خلاف بسیاری از توالت های معمولی، توالت های دیواری نه تنها فضای کمتری را می گیرند؛ بلکه تطبیق پذیری بیشتری در مقایسه با مدل های دیگر توالت فرنگی دارند.
به راحتی می توان گفت توالت فرنگی نسبت به توالت ایرانی، مزیت بیشتری دارد. از جمله این مزایا می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- فضای کمتری اشغال می کنند، لذا در سرویس بهداشتی های کوچک پرکاربردترند.
- نظافت بسیار آسان آنها، موجب می شود تا همیشه بهداشت و تمیزی در سرویس رعایت شود.
- نصب آن در ارتفاعات مختلف، با توجه به نیاز اعضا خانواده، مقدور است.
- عملکر آن ها بی صدا و دارای عایق های مخصوص در بخش مخرن هستند.
- موجب صرفه جویی در مصرف آب می شوند.
- زیبا هستند و در اندازه، طرح و رنگ های مختلف ساخته می شوند.
- برای افرادی که دچار کمر درد و زانو درد هستند، ایده آل است.
