بازسازی نما

بازسازی نما

بازسازی نما به چه منظوری صورت می گیرد؟ کدام سیستم های اجرایی و مصالح برای این کار مناسبتر هستند؟ کلمه نما در لغت به معنی پوسته بیرونی و ظاهری هر شیئی می باشد که در اولین نگاه خود را نشان می دهد. در ساختمان نیز، به بیرونی ترین جداره بنا، نما گفته می شود. نمای ساختمان ها در معرض عوامل بیرونی از جمله نور شدید خورشید، یخبندان ها، عوامل شیمیایی و جوی و … هستند و بنابراین در با گذشت زمان دچار آسیب هایی شده و نیازمند بازسازی می شوند.

دلایل بازسازی نما

بازسازی نما می تواند به دلایل بسیار متنوعی صورت گیرد، از انجام تعمیرات کلی و یا جزئی در بخش های مختلف آن گرفته تا بسیاری از انگیزه های شخصی مالکان ساختمان ها که بیشتر جنبه بهبود جلوه های بصری را شامل می شود. با در نظر گرفتن کلیه این موارد می توان دلایل بازسازی نمای ساختمان ها را در دو گروه زیر دسته بندی نمود:

• بازسازی نما به علت تامین استحکام: در گذشته های دور نمای ساختمان جزئی از بنا بوده و استحکام نما در ارتباط مستقیم با استحکام کل ساختمان بود. در حالیکه امروزه اکثر نما به عنوان پوسته هایی مجزا در مقابل جداره بیرونی ساختمان هستند. مصالح به کار رفته در نما و یا اتصال نما به جداره به دلایل مختلفی دچار فرسودگی می شوند که بایستی قبل از بروز هرگونه فاجعه، مورد بازسازی قرار گیرند.
• بازسازی نما به علت زیبا ساختن جلوه بصری: نمای ساختمان، تاثیرات روانی بسیار مستقیمی بر ناظران آن دارد. بسیاری از محیط های کاری با استفاده از همین ترفند و طراحی و اجرای نماهای مدرن ساختمانی، سعی در بهبود روند کاری خود دارند. علاوه بر این در بازسازی نما بایستی دقت نمود که نمای ساختمان در ارتباط کامل با محیط پیرامونی خود باشد تا در کلیتی یکپارچه موجب برهم زدن جلوه بصری و سیمای شهری نشود.

• 

مراحل بازسازی نما

بازسازی نمای ساختمان ها دارای 3 مرحله اساسی به شرح زیر می باشد:

• مرحله طراحی؛
• مرحله انتخاب مصالح؛
• مرحله اجرا.

مرحله طراحی در بازسازی نما: تاثیرگذارترین مرحله بازسازی نما، طراحی آن است. طراحی نما بایستی زیبا، اقتصادی، هماهنگ با وضعیت اقلیم منظقه و نیز در انطباق با سیمای کلی شهر باشد. طراحی نمای بازسازی شده باید به گونه ای باشد که کمترین میزان تخریب نمای قبلی را با بیشترین میزان کیفیت و خلاقیت توام سازد. همچنین در ساختمان های برجسته شهری بایستی دقت نمود که از عناصر نوستالژیک نمای قبل از بازسازی به گونه ای خلاقانه بهره برد تا خاطره شهروندان از آن از بین نرود.

مرحله انتخاب مصالح در بازسازی نما: یکی از اصلی ترین چالش های طراحا نما، تعیین نوع مصالح است. جنس مصالح به کاررفته در بازسازی نمای ساختمان بایستی هماهنگ با اقلیم و شرایط آب و هوایی مناطق مختلف، اقتصادی و مقرون به صرفه بودن باشد و جلوه بصری مناسب، زیبا و هماهنگی با سیمای شهری ایجاد کند. در ادامه به بررسی چند نمونه مصالح مختلفی که در بازسازی نمای ساختمان ها به کار می روند، می پردازیم:

• بازسازی نمای ساختمان با کاربرد سنگ تراورتن: سنگ تراورتن بسیار ارزان قیمت است ولی در صورتی که از این مصالح در بازسازی نماهای سنگی و آجری استفاده شود، بایستی به طور کامل نمای قبلی تراشیده و تمیز شود تا سنگ تراورتن به خوبی به جداره ساختمان بچسبد. در ضمن روند اجرایی نماهای سنگی بسیار کند می باشد.
• بازسازی نمای ساختمان با کاربرد آجر: آجر نیز از قیمت پایین تری نسبت به سایر مصالح برخوردار است و روند اجرایی آن نیز کند می باشد.
• بازسازی نمای ساختمان با کاربرد مصالح کامپوزیت: این مصالح به دلیل روند سریع اجرا، قیمت مناسب، تنوع رنگی، سبکی و قابلیت اجرای طرح های مختلف، جهت بازسازی نماهای فرسوده قدیمی، انتخاب مناسبی می باشد. نمای کامپوزیت امکان نصب بر روی نمای قبلی را دارد و به دلیل وزن کمی که دارد، می تواند بدون تاثیر زیاد بر روی سازه ساختمان سوار شود.
• بازسازی نمای ساختمان با کاربرد مصالح (GFRC): از جدیدترین مصالحی که در امروزه در نمای ساختمان ها و بازسازی آنها به کار می رود، GFRC و یا GRC می باشد. استفاده از این مصالح بسیار هزینه بر است ولی در عین حال از مزایا و زیبایی خاصی برخوردار است. بنابراین می تواند در مناطق با ارزش منطقه ای بالا، گزینه ای مناسب برای ایجاد ارزش افزوده در ساختمان ها گردد. این نوع مصالح نیز به مانند کامپوزیت به صورت خشک اجرا می گردد و قابلیت اجرا بر روی نمای قبلی را نیز دارد.
• بازسازی نمای ساختمان با کاربرد مصالح ترکیبی: گاهی اوقات به دلیل برخی ملاحظات و گاهی اوقات نیز به صرفا به دلایل زیبایی شناختی، از ترکیب مصالح گوناگون برای بازسازی نما استفاده می شود. برخی مواقع بخشی از سازه توانایی تحمل وزن بالای نمای جدید را نخواهد داشت و به ناچار بایستی جنس مصالح نما در آن قسمت با مصالح سبک تر تعویض گردد. خلاقیت های طراحی نیز می تواند با ترکیب مصالح مختلف و ایجاد کلیتی یکپارچه، موجب خلق طرحی زیبا برای بازسازی نمای ساختمان گردد.

مرحله اجرا در بازسازی نما: آخرین مرحله در بازسازی نمای ساختمان، مرحله اجرای طرح پیشنهادی با مصالح منتخب می باشد. اهمیت این مرحله از آنجایی مشخص می شود که خلاقانه ترین طرح نماها در کنار استفاده از با کیفیت ترین مصالح ساختمانی، زمانی منجر به نتیجه ای مطلوب خواهد شد که تیم اجرایی مجرب و با سابقه ای، مسئولیت اجرای طرح بازسازی نمای ساختمان را بر عهده بگیرد. دقت در اجرای ظرافت های به کار رفته در طرح بازسازی نما و همچنین توجه به ایجاد کمترین میزان تخریبات از نکات مهم در اجرای بازسازی نما می باشد.

مراحل اساسی در روند اجرای بازسازی نمای ساختمان

در ادامه به بررسی برخی موارد می پردازیم که می تواند راهگشای مناسبی برای بازسازی نمای ساختمان پیش از انجام بازسازی کلی نما باشد. با انجام این موارد می توان هزینه های سرسام آور ناشی از بازسازی کلی نما را از بین برد و به نتیجه ای مطلوب نیز دست پیدا کرد:

• بازسازی المان های فرسوده: بخش هایی از نمای ساختمان که در اثر عوامل جوی و شیمیایی، انبساط و انقباض و دیگر عوامل مخرب، خسارت هایی را دیده است، می توان ترمیم کرد. از جمله این کارها می توان به محکم کردن سنگ ها با پیچ و رولپلاک، تعویض قطعات شکسته و …، اشاره کرد.
• بازسازی ترک های ایجاد شده در سطح نما: قبل از بازسازی ترک ها باید منشا ایجاد آنها را بررسی نمود. ترک هایی که عمق زیادی دارند نیازمند بررسی های بیشتر و صرف هزینه های بالاتر برای اصلاح دارند ولی ترک های سطحی را می توان با اندودکاری از بین برد.
• بازسازی بندکشی ها: بندکشی از نفوذ آب به نما جلوگیری نموده و تنش های ناشی از انبساط و انقباض را از بین می برند. برای بازسازی آن بایستی بندکشی قبلی را کاملا تخریب کرده و سپس بندکشی جدید را اجرا نمود.

• 

• تعویض و یا بازسازی درها و پنجره ها: با تعویض در و پنجره های قدیمی با نمونه های جدید، می توان ضمن برخورداری از کیفیت مناسب آنها، از اتلاف انرژی گرمایشی و سرمایشی نیز جلوگیری نموده و جلوه مناسبی را نیز به نمای ساختمان بخشید.
• رنگ آمیزی سطوح نما: همانطور که پیشتر عنوان گردید نمای ساختمان، پوششی در برابر کلیه عوامل بیرونی می باشد. گرد و غبار و دیگر آلاینده های جوی به سرعت سطح نما را آلوده می کنند و آن را نیازمند تعمیر و بازسازی می نمایند. رنگ کاری سطح نما بیشتر در نماهای سیمانی و گچی به کار می رود و بایستی قبل از شروع عملیات، سطح نما به خوبی تمیز و هموار شود. رنگ های روغنی، اکریلیک و نانو از جمله مصالح به کار رفته در رنگ آمیزی سطوح نمای ساختمان محسوب می شوند.
• بازسازی و در صورت نیاز، تعویض فلاشینگ ها؛ فلاشینگ ها نقش بسیار مهمی در جلوگیری از روند نفوذ آب به داخل ساختمان دارند و بازنگری در وضعیت آنها می تواند از اساسی ترین مراحل بازسازی نمای ساختمان باشد.
• تعویض و یا بازسازی حفاظ ها و دست اندازها؛ حفاظ ها و دست اندازها به دلیل عملکرد ایمنی خود، از ارزش زیادی در بحث بازسازی نمای ساختمان دارند. در ضمن از ارزش های بصری حفاظ ها و دست اندازها در زیبایی نماها و موفقیت طرح های بازسازی نما نباید گذشت.
• تمیزکاری و شست و شوی سطوح نما؛ ابتدایی ترین قدم در بهبود نمای ساختمان ها و بهبود کیفیت بصری آن، شست و شوی نمای ساختمان می باشد. تمیزکاری نما امروزه به امری تخصصی تبدیل شده و روش هایی مانند واترجت، سندبلاست، واترسندبلاست، اسیدشویی و … ابداع گردیده است.
• بهبود کیفیت نما با بهره گیری از گیاهان: طبیعت همواره نماد سرزندگی و طراوت بوده است. با بهره گیری از عناصر گیاهی در بازسازی نمای ساختمان، می توان جلوه بهتری به نمای ساختمان بخشید.

• 

همانطور که عنوان گردید، نمای ساختمان اولین چیزی است که در برخورد با هر بنایی به آن توجه می شود. این جداره فقط یک لایه پوششی صرف نیست بلکه آیینه ای است از موقعیت اجتماعی و وضعیت اقتصادی ساکنین. نمای یک ساختمان می تواند هویت آن را شکل بدهد و تاثیرات روانی متفاوتی در ذهن افراد ایجاد نماید. با این اوصاف می توان به اهمیت بازسازی نما در ساختمان ها و مخصوصا ساختمان هایی که ارزش و جایگاه خاصی در اجتماع دارند، پی برد و از آن به عنوان ابزاری مناسب در جهت حفظ و پاسداشت این ارزش ها بهره برد.