باسازی در منطقه یک
باسازی در منطقه یک : بازسازی ساختمان در مناطق یک دارای مقررات و ضوابطی است که باید طبق اصول به آن رعایت شود، ضوابط مذکور در واقع به بررسی چگونگی ارکان نما و ترکیب بندی آن ها پرداخته و به مصالح و رنگ بندی نما توجه نموده و همچنین بخش های مختلف نما از جمله بام، بازشوها، ورودی نما و محل اتصال بنا به زمین و عناصر الحاقی را بررسی می نماید. همچنین به منظور بهبود کیفیت منظر شهری به ارزیابی چگونگی ارتباط و اتصال بنای مذکور با بناهای مجاور و بافت شهری می پردازد.
☆ برخی از معیارهایی که در طراحی نما و باسازی در منطقه یک بایستی مورد توجه قرار گیرند به شرح زیر می باشد:
▪ هماهنگی و تناسب با بناهای همجوار در باسازی منطقه یک
الزامات در طراحی نما بایستی به مشخصه های با ارزش بناهای همجوار توجه نموده و هماهنگی لازم را با آن ها ایجاد کرد.کلیه اجزای نمای ساختمان و تناسبات و خط های تراز (بازشوها، خط آسمان، ورودی، رنگ، مصالح، عناصر الحاقی، پلکان و …) می بایست به نحوی طراحی گردد که نمای پیشنهادی با نماهای همجوار خود هماهنگی و همسازی داشته باشد. (بخصوص در تضاد با نماهای مجاور خود نباشد.)ستوم ها و نیم ستون های چسبیده به نما، لبه پنجره، قرنیز و دیگر عناصر نما که تا ارتفاع ۵/۳متر از کف معبر باشند نباید بیشتر از ۱۰ سانتیمتر در معبر عمومی پیش آمدگی داشته باشد.تقسیم بندی نمای ساختمان و جزئیات آن بخصوص طبقات همکف تا سوم بایستی بگونه ای طراحی گردد که به لحاظ اندازه و مقیاس به تناسبات انسانی نزدیک باشد.تقسیمات بکار رفته در نمای ساختمان بایستی با تقسیمات نماهای مجاور هماهنگی داشته باشد.
▪ توصیه ها
☆ بکارگیری عناصر مناسب در جداره های صاف و یکدست نما در تناسب و هماهنگی مناسب با نماهای همجوار
☆ نمادها و ویژگی های خاص منطقه یک (مانند استفاده از آجر قرمز در نما، استفاده از چوب در طراحی عناصر الحاقی نما، تعبیه سایبان برای بازشوها، توجه به طراحی ورودی، معماری همساز با عناصر طبیعی، سقف های شیروانی و …) مورد استفاده قرار گیرند.
☆ توصیه می شود در طراحی نما از تناسبات طلایی استفاده گردد.
☆ طراحی بناهای اداری، عمومی، دولتی، خدماتی، درمانی، فرهنگی و … به شکلی صورت گیرد که معرف عملکرد بنا و میزان اهمیت آن باشد.
☆ در صورتیکه طول بر نما بیشتر از یک و نیم برابر نماهای همجوار باشد، توصیه می گردد پهنه نما به قطعات کوچکتر تقسیم گردد.
☆ ایجاد پیش آمدگی و عقب نشینی در نما جهت ایجاد سایه اندازی و جذابیت بصری در نما.
☆ عقب نشینی ساختمان در طبقه همکف بیشتر در باسازی در منطقه یک جهت ایجاد فضای سبز کوچک، مبلمان شهری، آبنما، نیمکت و … بخصوص در ساختمان های عمومی، دولتی، ادارات، بناهای مسکونی بلند مرتبه و …
▪ بازشوها و ورودی بنا
۱- الزامات
☆ طراحی مناسب ورودی متناسب با کاربری، عملکرد و اندازه ساختمان.
☆ تأکید بر فضای ورودی ساختمان متناسب با سایر اجزای نما با توجه به شخصیت ورودی و فضای پیش ورودی.
☆ جداسازی فضای ورودی سواره و پیاده.
☆ استفاده از ریتم و الگوی مشخص در طراحی ابعاد و شکل بازشوها، دست اندازها و لبه بالکن ها.
☆ وجود نورگیرها و سقف های شیشه ای در صورت تناسب با فرم کلی نما.
☆ استفاده از فرم های نامتعارف مانند مثلث، دایره و غیره در صورتی که موجب نامأنوس شدن نمای ساختمان گردد، ممنوع می باشد.
☆ تأکید بر فضای ورودی بنا با استفاده از روش هایی مانند عقب رفتگی پلان، تعبیه سایبان و سایر موارد به شکلی که خاصیت دعوت کنندگی و جذابیت بصری داشته باشد.
☆ جهت ایجاد حس دعوت کنندگی پیشنهاد می گردد ورودی حدود یک متر از نما عقب تر بنشیند.
☆جهت ایجاد جذابیت بیشتر نما توصیه می شود نعل درگاه پنجره ها به لحاظ رنگ و مصالح با سایر بخش های نما تفاوت داشته باشد.
☆ توصیه می شود روی بازشوها جهت محافظت از باران و تابش خورشید سایبان تعبیه گردد.
▪ بافت و مصالح
الزامات
☆ مصالح نما بویژه مصالحی که ساختمان را به زمین متصل می کنند بایستی از مصالح مرغوب انتخاب شوند. (از جمله مصالح بایستی زیبا، با دوام، قابل شستشو، مقاوم در برابر یخ زدگی، مقاوم در برابر فرسایش و … باشند.)
☆ نما بایستی از تنوع لازم در رنگ و جنس مصالح برخوردار باشد.
☆ در کلیه بناها استفاده از نماهای شیشه ای و فلزی (آلومینیومی، مسی، ورق کامپوزیت آلومینیوم و …) حداکثر به میزان ۱۵ درصد سطح نما مجاز می باشد. (بدون احتساب شیشه سطح بازشوها)
☆ در کلیه بناهای مجتلط تجاری، اداری یا خدماتی، استفاده از نماهای شیشه ای و فلزی (آلومینیومی، مسی، ورق کامپوزیت آلومینیوم و …) حداکثر به میزان ۴۰ درصد سطح نما مجاز می باشد. (بدون احتساب شیشه سطح بازشوها)
☆ صدور مجوز برای نمای ساختمان های با بیش از ۴۰ درصد سطح شیشه خور و استفاده از شیشه های بازتابی در نماهای شیشه ای ساختمان های مجاور بزرگراه ها، به شرط تأیید کمیته تخصصی راهبری و هدایت کالبدی منظر شهری بلامانع می باشد.
☆ در بناهای مسکونی استفاده از نماهای شیشه ای پیوسته مجاز نمی باشد.
☆ کاربرد مصالح و روش های نوین ساخت تنها با ارائه جزئیات اجرایی و در صورت تأیید کمیته نما و منظر شهری بلامانع می باشد.
توصیه ها
☆ توصیه می گردد از مصالح هماهنگ با معماری بومی منطقه استفاده گردد.
☆ رنگ مصالح در خط اتصال به زمین بهتر است با رنگ غالب نما تفاوت داشته باشد.
☆ در طراحی پنجره ها و بازشوها به لحاظ ابعاد، تعداد، بازشوها، جنس شیشه و مصالح و … بایستی به استانداردهای مربوطه مانند مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان توجه گردد.
☆ بهتر است از مصالح متضاد با معماری بومی شمیران مانند مرق کامپوزیت آلومینیوم، پوشش های فلزی و غیره حتی المقدور استفاده نگردد، در صورت استفاده این مقدار نباید از ۲۰ درصد نما بیشتر گردد.
☆ توصیه می شود از چوب طبیعی یا مصنوعی بادوام به صورت محدود در عناصر الحاقی نما مانند سایبان یا بازشوها و … استفاده گردد.
▪ اتصال بنا به زمین و خط آسمان
الزامات
☆ ایجاد هماهنگی بین شکل سقف ساختمان به لحاظ خط آسمان نما با بناهای مجاور ضروری می باشد.
☆ خرپشته ساختمان بایستی به عنوان بخشی از نما و با توجه به خط آسمان طراحی و اجرا گردد.
☆ طراحی بام ساختمان می بایست با توجه به شرایط اقلیمی منطقه یک انجام گیرد. (میزان نزولات جوی، تابش آفتاب، دمای هوا، رطوبت و …)
☆ طراحی سقف های شیبدار بایستی به شکلی صورت گیرد که از ریزش برف و باران بر روی اجزای دیگر ساختمان و همچنین بر روی پیاده روها جلوگیری شود.
☆ طبقه همکف بایستی با توجه به شیب زمین و بناهاب مجاور طراحی گردد.
توصیه ها
☆ توصیه می شود خط آسمان نما با استفاده از عناصر نما و یا عناصر الحاقی به نما متنوع گردد.
☆ سقف های شیبدار نبایستی باعث ریزش برف و باران بر روی معابر عمومی گردند.
▪ رنگ و نورپردازی
الزامات
☆ در طراحی نما بایستی از رنگ ها و مصالح متعارف، هماهنگ و ملایم و متناسب با معماری منطقه یک استفاده گردد.
☆ می بایست از رنگ ها و مصالح متناسب با بناهای مجاور ملک مورد نظر استفاده گردد.
☆ مکان قرارگیری عناصر نورپردازی و رنگ آنها می بایست با نورپردازی بناهای مجاور هماهنگی داشته باشد. (نورپردازی نما بایستی در نقشه ها مشخص گردد.)
☆ تمامی بناهای دارای کاربری مختلط تجاری – خدماتی و تمامی بناهای واقع در معبر اصلی جهت ارائه به کمیته نما بایستی دارای نقشه نورپردازی باشند.
☆ ورودی بنا بایستی دارای روشنایی کافی باشد.
توصیه ها
☆ در طراحی نما رنگ، نور و سایه روشن به نحوی استفاده گردد که جذابیت بصری لازم را در نما تأمین نماید.
☆ چنانچه بنا در مجاورت یک ساختمان با ارزش تاریخی قرار گرفته، بایستی از رنگ هایی استفاده گردد که خدشه ای به هویت تاریخی بنای مجاور وارد نگردد.
☆ از رنگ های متناسب با معماری بومی منطقه یک مانند رنگ های روشن و گرم به عنوان رنگ زمینه استفاده گردد. (سفید، کرم، قهوه ای روشن، خاکستری گرم و …)
☆ از طریق نورپردازی بر عناصر مختلف معماری مانند کنگره ها، ستون ها، عناصر تزئینی و … تأکید گردد.
☆ در نمای واحدهای تجاری بر کلیه عناصر تبلیغاتی مانند تابلوها، ویترین ها، ورودی ها و … از طریق نورپردازی تأکید گردد.
☆ بهتر است نور تابلوهای تبلیغاتی از درون آنها تأمین گردد.
▪ عناصر الحاقی
الزامات
☆ حداقل فاصله افقی الحاقات و پیش آمدگی های بنا از لبه جدول سواره رو بایستی مطابق مقررات رعایت گردد.
☆ محل تابلو در ساختمان های عمومی شامل اداری، تجاری، خدماتی و … بایستی در نقشه ها مشخص گردد.
☆ عناصر تأسیسات الکتریکی و مکانیکی بایستی حتی الامکان در پشت بام قرار داده شوند.
☆ درز انقطاع ساختمان بایستی توسط مصالح نما پوشیده شوند.
☆ ابعاد، رنگ و جنس کلیه عناصر الحاقی نما مانند سایبان ها، نرده ها و … بایستی به طور کامل در نقشه های جداگانه توسط مهندس معمار معرفی گردند.
☆ طول تابلوهای تبلیغاتی واحدهای تجاری بایستی متناسب با دهانه واحد مورد نظر باشد.
☆ تابلوها و سایبان های نما بایستی با تابلوها و سایبان های بناهای مجاور تا حداقل سه پلاک تناسب داشته باشد.
☆ استفاده از عناصر طبیعی مانند گلدان ها در نمای ساختمان با رعایت مسائل ایمنی و به شرط اتصال به سازه ساختمان بلامانع می باشد.
☆ لبه پایینی هرگونه تابلوی نصب شده بایستی از سطح معبر حداقل ۵۰/۲ متر ارتفاع داشته و لبه بالایی آن نیز از یک چهارم ارتفاع طبقه بالاتر به شرط مسدود نشدن هیچ بازشویی تجاوز ننماید.
☆ طول تابلوهای تبلیغاتی نباید از ۷۰ درصد طول دهانه واحد تجاری بیشتر باشد و همچنین لبه آن نیز بایستی حداقل ۱۰ درصد طول دهانه فاصله داشته باشد.
☆ پلاک های شناسایی بنا بایستی در ارتفاع ۸۰/۱ متر از سطح معبر جانمایی گردد.
☆ در بام های ساختمان و در کلیه فضاهای نیمه باز (تراس، بالکن و …) با ارتفاع بیش از یک متر از کف بایستی جان پناه و یا حفاظ تعبیه گردد.
توصیه ها
جهت مطلوبیت بصری فضای شهری توصیه می گردد از عناصر طبیعی و گل و گیاه با رعایت استانداردهای ایمنی و عایق کاری در طراحی نما استفاده گردد.
مدارک لازم جهت ارائه نمای ساختمان به کمیته نما و منظر شهری
۱- کپی پروانه بنا
۲- تصویر وضع موجود ملک
۳- تصاویر بناهای همجوار تا دو پلاک و ابنیه شاخص محله
۴- تصاویر جانمایی طرح پیشنهادی (3D) در بین تصاویر بناهای همجوار تا دو پلاک
۵- شرح منطق طرح پیشنهادی نما به صورت تصویر یا کروکی
۶- نقشه سایت پلان جانمایی طرح پیشنهادی در بین بناهای همجوار
۷- نقشه های دو بعدی تمام نماهای قابل رویت به همراه جدول معرفی مصالح نما
۸- تصاویر سه بعدی رنگی از طرح پیشنهادی کلیه نماها
۹- تصاویر سه بعدی رنگی دید شب از طرح پیشنهادی و نقشه نورپردازی نما (این بند برای بناهای دارای کاربری مختلط و یا واقع در معابر اصلی شهر الزامی می باشد.)
۱۰- نقشه های معماری (شامل پلان های همکف، تیپ طبقات، پلان بام، مقاطع عرضی و طولی)
۱۱- نقشه جزئیات اجرایی نما (شامل تیپ بندی در و پنجره، تابلوها، نرده ها، ستون ها، سایبان، خط آسمان و غیره)
۱۲- نقشه جزئیات اجرایی عناصر الحاقی نما
بیان آخر
ضوابط طراحی نمای ساختمان و باسازی آن در مناطق یک اصولی دارد و باید بر اساس آن اجرا شود. تخلف در باسازی ساختمان خطای بزرگی است و جز خطوط قرمز شهرداری به حساب می آید.
