خدمات لوله کشی گاز

خدمات لوله کشی گاز

خدمات لوله کشی گاز: یکی از مهم‌ترین مراحل در ساخت و آماده‌سازی ساختمان، لوله‌کشی ساختمان است. برای انتقال مایعات و گازها و گاهی اوقات جامدات در ساختمان  نیاز به نصب لوله‌های فلزی، پلاستیکی یا سیمانی است که در مرحله لوله‌کشی ساختمان انجام می‌شود. درواقع به سیستم نصب لوله‌ها و اتصال آن‌ها در ساختمان برای توزیع آب و گاز و تخلیه زباله‌ها، لوله‌کشی ساختمان گفته می‌شود.

لوله کشی ساختمان باید به‌صورت کاملا اصولی و حرفه‌ای انجام شود و توجه نکردن به اهمیت این موضوع فجایع جبران ‌ناپذیری را به دنبال خواهد داشت.

به‌طورکلی از لوله کشی در صنایع مختلف و برای تأسیسات صنعتی، جهت انتقال مواد شیمیایی، سامانه های  پنوماتیک و هوای فشرده و شبکه آب‌رسانی شهری، صنعتی و کشاورزی استفاده می‌شود. همچنین یکی از اصلی ‌ترین کاربردهای آن به لوله ‌کشی ساختمان مربوط می‌شود. در این مرحله برای انتقال آب، گاز و همین‌طور تخلیه فاضلاب آشپزخانه و سرویس بهداشتی لوله هایی در قسمتی از ساختمان کار گذاشته می‌شود.

برای لوله کشی ساختمان قوانین و قواعد مشخصی بر اساس محاسبات مهندسی و بسته به شرایط جغرافیایی هر منطقه در نظر گرفته ‌شده است که باید به ‌صورت دقیق و اصولی توسط متخصصان رعایت شود. به‌کارگیری این قوانین مزیت‌هایی ازجمله صرفه جویی در تهیه مصالح اولیه، جلوگیری از خطا، استاندارد بودن لوازم لوله کشی و جلوگیری از دوباره کاری و خسارت اقتصادی را به همراه دارد.

نکات مهم در سیستم‌های لوله کشی ساختمان

لوله کشی  ساختمان یکی از اقدامات مهم در مراحل ساخت‌وساز ساختمان است که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. درست انجام ندادن سیستم لوله کشی  ساختمان ممکن است در آینده ایجاد مشکل کند. بنابراین باید به یک شخص ماهر و متخصص واگذار شود.

۱- مراقبت از ابزارها و لوله‌ها: از آنجایی که لوله کشی ساختمان با مراحل اولیه در ساخت‌وساز، هم‌زمان انجام می‌شود بنابراین امکان آسیب دیدگی لوله ها و ابزارهای لوله کشی وجود دارد ازاین رو برای محافظت از این لوله ها بهتر است آن‌ها را در پوششی قرار داده و بعد از استفاده نیز مسیر لوله کشی را با سیمان بپوشانید.

همچنین لوله ها نباید در زمان حمل و بهره‌برداری در معرض نور خورشید قرار گیرند لذا باید با یک عایق مناسب در برابر نور پوشانده شوند.

۲- استفاده از فوم لوله مقاوم در برابر نور خورشید: اگر فوم لوله برای مدت زمان طولانی در برابر نور خورشید قرار بگیرد آسیب می ‌بیند لذا مراقبت از آن در برابر نور خورشید امری ضروری است.

۳- انتخاب مسیر افقی لوله کشی در کف: اگر لوله کشی به صورت توکار انجام می‌شود باید مسیرهای افقی فقط در قسمت کف ساختمان در نظر گرفته شوند و در انتها برای رسیدن به شیرآلات وارد دیوار می‌شوند.

۴- استفاده از اورینگ های اصلی: درصورتی‌که از اورینگ های اصلی استفاده نشود بعد از مدتی مشکل نشتی پیش می‌ آید و هزینه ‌های زیادی را برای تعمیر آن قسمت‌ها به همراه دارد. معمولا می ‌توان اورینگ های اصلی را از نمایندگی ‌های مجاز خریداری کرد.

۵- پوشاندن لوله در سرما: باید در نظر داشت که لوله ‌هایی که در فضای باز قرار داشته و امکان دارند در معرض سرما قرار گیرند، حتما با لایه ‌ای مناسب پوشانده شوند. زیرا سرمای زیاد یخ ‌زدگی لوله ها را به همراه داشته و همچنین می‌ تواند منجر به ترکیدگی لوله ها شود.

انواع لوله کشی گاز

لوله کشی  توکار

لوله کشی گاز توکار روشی برای اجرای لوله‌کشی گاز در ساختمان است که در آن دسترسی به لوله ‌ها مستلزم باز کردن دریچه یا برداشتن مانعی است. در اجرای لوله کشی گاز توکار فقط استفاده از اتصالات فولادی جوشی بدون درز با روش جوشکاری برق مجاز است. جوشکاری لوله‌های توکار می‌بایست یکنواخت و عاری از کاستی‌های ظاهری باشد. برای جلوگیری از خوردگی لوله‌های توکار باید آنها را مطابق استاندارد ابتدا چربی‌زدایی و زنگ‌زدایی نمود و سپس عایق‌بندی کرد.

☆ نکات اجرایی لوله کشی گاز توکار

در صورتی که لوله های  گاز با سایر لوله ‌های تاسیساتی و کابل برق در یک کانال افقی یا عمودی قرار بگیرند،

لوله های گاز باید دست کم ۱۰ سانتیمتر با سایر لوله ها و کابل برق فاصله داشته باشند.

اگر لوله گاز در داخل کانال افقی مستقلی قرار دارد، این کانال پس از عایق‌کاری باید با ماسه خشک پر شود.

عبور لوله های  توکار از داخل دهانه چاه آب و فاضلاب ممنوع است. اگر لوله های توکار زیر کف پارکینگ یا محل عبور اتومبیل قرار می‌گیرند، باید با حفر کانال و پر کردن آن با ماسه یا نصب غلاف فلزی محافظت شوند تا از وارد آمدن فشار مستقیم بر آنها یا لرزش ناشی از عبور خودرو جلوگیری شود.

اگر لوله گاز با سایر لوله ها  در کانال مشترکی قرار دارد، نمی‌توان آن را با ماسه پر کرد. این کانال باید دارای تهویه بوده و به هوای آزاد مرتبط باشد.

لوله کشی روکار

لوله کشی گاز روکار روشی برای اجرای لوله کشی گاز ساختمان است که در آن دسترسی مستقیم به لوله ها امکان‌پذیر است و نیازی به باز کردن، برداشتن یا جابجایی هیچ مانعی نیست. برای اجرای لوله کشی گاز روکار باید از جوشکاری برقی با دستگاه رکتیفایر یا دینام جوش (برق مستقیم DC) استفاده کرد. در این نوع لوله کشی استفاده از اتصالات دنده‌ای مجاز نیست. برای حفاظت لوله‌ها و اتصالات روکار باید آنها را طبق استاندارد چربی‌زدایی و زنگ‌زدایی کرد و سپس یک لایه ضد زنگ و یک لایه رنگ روغنی روی آنها اجرا نمود.

☆ نکات اجرایی لوله کشی گاز روکار

ارتفاع لوله‌های روکار از سطح زمین در خارج از ساختمان باید طوری تعیین گردد که از صدمات خارجی مصون بمانند. فاصله لوله های روکار از لوله های آب باید دست کم ۵ سانتیمتر باشد. اگر رعایت این فاصله امکانپذیر نیست، لوله گاز باید طبق استاندارد نوارپیچی گردد.

فاصله سیم روکار، کلید و پریز برق از لوله‌های گاز باید دست کم ۵ سانتیمتر باشد. عبور لوله گاز از داخل کانال‌های مربوط به هواکش، آسانسور، دودکش و تهویه مجاز نیست. اگر لوله‌های گاز روکار افقی و عمودی در معرض تغییرات دمایی چشمگیری قرار دارند، باید پیش بینی های لازم برای مقابله با انبساط و انقباض لوله ها به عمل آید.

اگر لوله ها در معرض ضربه های فیزیکی قرار دارند، باید با استفاده از حفاظ مقاوم از وارد آمدن ضربه به لوله جلوگیری شود.

مراحل لوله کشی گاز به قرار زیر است: 

۱- تشکیل پرونده در سازمان نظام مهندسی و تعیین ناظر.

۲- انتخاب پیمانکار (مجری) لوله کشی گاز.

۳- پایان عملیات لوله کشی.

۴- تأیید مهندس ناظر.

۵- نصب علم و کنتور گاز (خانگی یا تجاری).

☆ نکات موارد یک و دو

۱- تشکیل پرونده در سازمان نظام مهندسی و تعیین ناظر: برا اساس این اصل توجه و رعایت این مقررات الزمی است.

متقاضیان عمده: مالک یا نماینده مالک یا مالکین ساختمانها و مراکز عمومی و صنایع هستند که پی‌گیر دریافت انشعاب گاز با میزان درخواست ساعتی گاز مورد تقاضا حداکثر تا فشار 60 پوند بر اینچ مربع بوده و با عقد قرارداد با شرکت گاز دارای شماره قرارداد یا اشتراک می‌باشند.

طراح: مهندس طراح، محاسب و تعیین کننده مصارف، نقشه و مشخصات فنی و مصالح و تجهیزات لوله کشی  گاز بر اساس مبحث هفدهم و دارای پروانه اشتغال به کار در رشته تأسیسات مکانیکی و دارای صلاحیت طراحی در این زمینه باشد.

بازرس: بازرس بعنوان شخص حقیقی یا حقوقی دارای صلاحیت کنترل و بازرسی مراحل مختلف لوله کشی گاز اعم از مطالعه، طراحی، محاسبات، اجرا و بهره برداری می باشند.

تبصره: استفاده از بازرس گاز موضوع این شیوه‌نامه در مواردی الزامی است که ساختمان فاقد مهندس ناظر تأسیسات مکانیکی باشد و در صورت وجود مهندس ناظر تأسیسات مکانیکی انجام نظارت گاز بدون دریافت هزینه بر عهده وی می‌باشد.

۲- انتخاب پیمانکار یا مجری لوله کشی گاز:

۱- مجریان حقوقی : مجریان حقوقی لوله کشی گاز اشخاصی هستند که در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی به ثبت رسیده و تأسیس آن در روزنامه رسمی آگهی شده و لوله کشی گاز ساختمانها و صنایع جزء اساسنامه شرکت باشد و بر اساس مواد ۱۴ و ۱۵ آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان از وزارت راه و شهرسازی پروانه اشتغال به کار با صلاحیت مربوطه دریافت نموده‌ باشند.

۲- مجریان حقیقی یا شرکتهای مجری: شرکتهای مجری تأسیسات مکانیکی ساختمان اشخاص حقیقی تجربی هستند که در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی به ثبت رسیده و لوله کشی گاز جزء فعالیتهای شرکت بوده و مدیرعامل آن از وزارت بازرگانی جهت فعالیت در حرفه جواز کسب و از وزارت راه و شهرسازی صلاحیت حرفه لوله کشی گاز دریافت می نمایند.

۳- هیات۳ نفره گاز استان: هیاتی از نمایندگان اداره کل مسکن و شهرسازی استان، شرکت گاز استان و سازمان نظام مهندسی ساختمان استان می‌باشد و دبیرخانه آن اداره کل می‌باشد.

۴- دفاتر مهندسی: پروانه اشتغال به کار حقیقی بر اساس ماده ۹ آیین نامه اجرایی قانون تشکیل می گردد.

 اجرای کار لوله کشی گاز ساختمان

۱- کلیات

این بخش کلیه شرایط  و عملیات مورد نیاز برای نصب و اجرای سیستم لوله کشی با فشار ۲ تا ۶۰ پوند بر اینچ مربع برای محوطه ها و مجموعه های مسکونی را شامل می شود.

لوله کشی در محوطه های باز و نقاطی که امکان قرار گرفتن لوله در مسیر رفت و آمد وسایل نقلیه، یا افراد و یا برخورد اجسام خارجی وجود دارد، باید در زیر زمین و به صورت دفنی یا توکار اجرا شود.

تبصره: در داخل ساختمان ها و نقاط سرپوشیده که غیر مسکونی بوده و در معرض صدمات نباشد لوله کشی تا فشار ۳۰ پوند بر اینچ مربع می تواند به صورت روکار اجرا شود.

۲- تجهیز کارگاه

مجری قبل از شروع هرگونه عملیات اجرایی باید تجهیزات و ابزارهای لازم را تهیه نموده و محلی را به عنوان کارگاه و متناسب با پروژه تعیین نماید.

کارگاه باید دارای شرایط زیر باشد:

☆ کارگاه باید در محلی ایمن و از نظر حوادث طبیعی مانند سیل، طوفان و رانش زمین محفوظ باشد.

☆ کارگاه باید دارای حداقل امکانات شامل آب، برق و تلفن باشد.

☆ محل کارگاه باید به گونه ای باشد که دسترسی به آن آسان و با محل اجرای کار دارای فاصله مناسب باشد.

☆ کارگاه باید دارای محل مناسب جهت دفتر و استقرار کارکنان و انبار مناسب برای نگهداری اجناس و تجهیزات مورد نیاز پروژه باشد.

۳- نقشه های اجرایی

قبل از شروع عملیات اجرایی، مجری باید نقشه های طراحی شده و وضعیت محل اجرا را بررسی کرده و نقشه های اجرایی را آماده نماید. چنانچه ایجاد تغییراتی در مسیر ضروری باشد، مجری باید این تغییرات را به تایید دستگاه نظارت رسانده سپس اقدام به تهیه نقشه اجرایی نماید. پس از آماده شدن، نقشه های اجرایی باید به تائید دستگاه نظارت برسند.

تبصره: در صورت وجود مغایرت با برآورد مصرف اولیه و هرگونه تغییراتی که سبب تغییر مقدار مصرف و یا فشار شود، باید نسبت به اصلاح قرارداد و طراحی با هماهنگی سازمان های ذیربط اقدام شود.

پس از تایید نقشه های اجرایی، دستگاه نظارت باید مجوز شروع عملیات اجرایی را به صورت کتبی صادر نماید.

۴- خم کاری لوله های فولادی

برای تغییر دادن مسیر لوله های فولادی حتی الامکان باید از اتصالات مناسب و یا از لوله های خم شده در کارخانه لوله سازی استفاده شود. در صورتی که خم کردن لوله ها در محل نصب اجتناب ناپذیر باشد.

برای خم کاری باید شرایط زیر رعایت گردد:

☆ خم کردن لوله فقط باید با استفاده از وسایل و روش های مخصوص خم کاری لوله ها انجام گیرد.

☆ خمیدگی لوله باید صاف و عاری از هرگونه چین خوردگی، ترک خوردگی و عیوب مکانیکی باشد.

☆ برای لوله های درزدار، خط جوش طولی باید مجاور و یا روی خط میانی لوله که دارای کمترین تنش کششی یا فشاری است قرار گیرد.

☆ قوس خمیدگی لوله نباید بیشتر از ۹۰ درجه باشد.

قیمت لوله کشی گاز

درباره قیمت لوله کشی گاز نیز باید گفته شود که قیمت لوله کشی با توجه به متراژ کار و نوع لوله کشی آن متفاوت می باشد.

رعایت نکات مهم ایمنی در  لوله کشی گاز

▪ طراحی و اجرای سیستم لوله کشی گاز به گونه ای که در هنگام بروز حوادث غیرمترقبه و یا در زمان هجوم افراد برای فرار از محل، مصون از برخورد یا صدمه باشند

▪ رعایت نکات مربوط به ظرفیت وسایل گرمایشی متناسب با حجم فضا و طراحی به گونه ای که کمترین تعداد وسایل گازسوز در فضاهای داخلی برای تامین گرمایش فضا مورد نیاز باشد.

▪ پیش بینی تهویه مناسب و انتقال کامل تجهیزات تولید گرما (مانند دستگاه پکیج شوفاژ) به بیرون از ساختمان.

▪ نصب وسایل گازسوز و دودکش ها با رعایت نکات ایمنی به گونه ای که در هنگام تخلیه اضطراری ساختمان ایجاد مزاحمت نکرده و به افراد آسیب نرساند

▪ تفکیک سیستم لوله کشی گاز به قسمت های جداگانه و مستقل به گونه ای که امکان خارج کردن از مدار در شرایط وجود داشته باشد

▪ نصب علایم واضح برای نشان دادن محل شیرهای قطع سریع جریان گاز و دیگر نقاط ضروری در سیستم لوله کشی گاز.

▪ پیروی از ضوابط و آیین نامه های لوله کشی گاز ساختمان های عمومی برای ساختمان هایی که کاربری اولیه آنها مسکونی بوده ولی در زمان اجرای لوله کشی گاز دارای کاربری عمومی هستند.

نکته ی پایانی

لوله کشی  ساختمان اگرچه بسیار پیش‌ پا افتاده به نظر می‌رسد، اما درصورتی‌که به صورت اصولی انجام نشود می‌تواند از نظر اقتصادی بسیار هزینه بر باشد. لوله کشی  گاز اگر با دقت انجام نشود می‌تواند علاوه بر اینکه می تواند بسیار خطرناک باشد،هزینه های گزاف وقت و انرژی فرد را به هدر دهد و علاوه بر آن دردسرهای زیادی را در مورد تخریب و بازسازی به وجود آورد.