ساختمان
ساختمان یا بنا، سازهای است که برای سکونت و به عنوان سرپناه یا برای کار ساخته میشود که محیط را به دو بخش بیرون و درون تقسیم میکند.
در معنای کلی هر سازهای را میتوان ساختمان نامید، منظور از ساختمان بناهای ساخته شده با مصالح بنایی (آهن، سیمان، گچ، آجر و …) میباشد. اصولاً انواع ساختمان را از لحاظ سازه میتوان به چند دسته تقسیم نمود: ساختمانهای بتنی، ساختمانهای فلزی، ساختمانهای خشتی و گلی، ساختمانهای بنایی، چوبی و ترکیبی.
ساختمانهای بتنی
یک ساختمان بتن مسلح معمولاً از اتصال یکپارچه ستونها و کفهای بتنی مسلح تشکیل میشود. کفها نیز به نوبه خود معمولاً از مجموعه پیوسته دالها و تیرها ساخته میشوند. در مواردی که فاصلهی بین ستونها زیاد باشد، معمولاً از تیرهای فرعی یا تیرچهها نیز استفاده میشود. ولی وقتی فاصلهی ستونها زیاد نباشد. بعضاً تیرهای فرعی حذف میشوند که در این حالت سیستم کف تنها متشکل از دال و تیرهای اصلی بین ستونها خواهد بود. در مواردی حتی تیرها نیز حذف میشوند و دال مستقیماً به ستونها اتصال مییابد.
در سازههای بتن مسلح تا آنجا که عملاً ممکن است، بتن ریزی به صورت یکپارچه و در یک مرحله انجام میگیرد. همچنین میلگردهای مسلح کننده در انتهای اعضای مختلف، قطع نشده و در محل اتصال به داخل عضو دیگر فرو میروند. در محلهای قطع بتن ریزی نیز علاوه بر ممتد بودن میلگردها سعی میشود که با تمیز و زبر کردن سطح بتن سخت شدهی قبلی، چسبندگی خوبی بین بتن تازه و بتن سخت شده به وجود بیاید.
ساختمانهای فلزی
در این نوع ساختمانها برای ساختن ستونها و پلها از پروفیلهای فولادی استفاده میشود. در ایران معمولاً برای ساختن ستونها از تیر آهنهای I دوبل یا بال پهنهای تکی استفاده مینمایند.
برای اتصالات از نبشی- تسمه و برای زیر ستونها از صفحه فولادی (بیس پلیت) استفاده میشود و معمولاً دو قطعه را به وسیله جوش به هم متصل مینمایند (استفاده از پرچ یا پیچ و مهره نیز متداول است).
در این نوع ساختمان برای مقابله با زلزله از باد بندهای فلزی استفاده میشود.
ساختمان های خشتی و گلی
ساخت و سازهای خشتی وگلی در نقاط مختلف دنیا و از جمله در کشور ما، ایران رواج بسیاری دارد. سازگاری مناسب، اقتصادی بودن و سهولت و سرعت در تهیه از جمله ویژگی های مثبت این نوع مصالح محسوب می شود که به دلیل مسائل اقتصادی ، هم اکنون نیز ساخت و ساز غالب ر بسیاری از نقاط کشور، از نوع خشتی و گلی می باشد. اما مساله مهمی که در ارتباط با این ساختمانها به چشم میخورد، عدم طراحی بسیاری از انها برای مقابله با بارهای لرزه ای می باشد. زلزله های اخیر نشان داده است که به طور کلی سازه های بنایی غیر مسلح در برابر بارهای لرزه ای آسیب پذیرند و نیاز به مقاوم سازی دارند.
ساختمان های بنایی
ﯾﮑﯽ از قدیمیترین و رایجترین اﻧﻮاع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ها در ﺟﻬﺎن، ساختمانهای ﺑﻨﺎﯾﯽ میباشند. بهطوریکه ﺑـﯿﺶ از 30 درﺻـﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن در ساختمانهای ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﯾﯽ ﺳﺎﮐﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ در ﮐﺸﻮر ﻣﺎ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﯾﯽ ﻏﺎﻟﺒﺎً (بهویژه ﻧـﻮع آﺟـﺮی آن ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺖ واﺣﺪﻫﺎی ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ ﯾﮏ ﯾﺎ چندطبقه و ﯾﺎ واﺣﺪﻫﺎی ﺗﺠـﺎری و ﺗﻮﻟﯿـﺪی ، ﻣـﺪارس و بیمارستانهای ﺷـﻬﺮﻫﺎی ﻣﺘﻮﺳـﻂ، ﮐﻮﭼـﮏ، بخشها و روﺳﺘﺎﻫﺎ ﻣﺘﺪاول اﺳﺖ. ﻃﺒﻖ آﻣﺎر ارائهشده ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﮐﺰ آﻣﺎر اﯾـﺮان، در ﺳـﺎل 1388، 78 درﺻـﺪ ساختمانهای ﮐﺸـﻮر (بهجز ﺷـﻬﺮ ﺗﻬﺮان) از آﺟﺮ ساختهشدهاند ﮐﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً دارای دﯾﻮارﻫﺎی آﺟﺮی ﺑﺎرﺑﺮ و سقفهای ﻃﺎق ﺿﺮﺑﯽ میباشند، ﻋﻠﺖ اﺻـﻠﯽ اﯾـﻦ ﮐـﺎرﺑﺮد وﺳـﯿﻊ، آﺳـﺎن ﺑﻮدن ﺗﻮﻟﯿﺪ آﺟﺮ، حملونقل ﻣﺘﺪاول، ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﻮدن هزینهها، ﻋﺪم ﻧﯿﺎز ﺑﻪ فنّاوری ﺑﺮﺗﺮ در ﻣﺮاﺣﻞ ساختوساز، و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﺗﺼـﻮر ﻋﻤـﻮﻣﯽ و ﮐﻠﯽ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﻋﺪم ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺨﺼﺺ وﯾﮋه در ﻫﻤﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﻮق را میتوان ﻧﺎم ﺑﺮد. نکتهای ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻮرد ساختمانهای ﺑﻨﺎﯾﯽ ﺑـﻪ آن اﺷـﺎره ﮐـﺮد اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﺣﺪاث اینگونه ساختمانها در ﮐﺸﻮر، ﺿﻮاﺑﻂ و دستورالعملهای ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺮآﯾﻨـﺪ ساختوساز، ﭼﻨـﺪان موردتوجه ﻗـﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘـﻪ اﺳﺖ و ساختمانهای ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻨﺎﯾﯽ اﮐﺜﺮاً در ﺑﺮاﺑﺮ زﻟﺰﻟـﻪ آسیب پذیرند
ساختمان های چوبی
یکی از بهترین روش های تولید ساختمان نیمه پیش ساخته، فن آوری و بهره برداری از چوب به عنوان رایج ترین و فراوانترین مصالح موجود در طبیعت می باشد، بطوریکه در آمریکا، کانادا، اروپا، ژاپن، چین و دیگر ممالک پیشرفته به عنوان یک سیستم پایدار و مطلوب مورد توجه قرار گرفته است. ایجاد مسکن بدین صورت برای حدود ۲ میلیارد نفر از مردم جهان گواه بر این ادعا می باشد. امروزه انسان در ساخت خانه های چوبی با تکیه بر علم و تکنولوژی به کیفیت و اهداف ویژه ای رسیده است. در ساخت سازه از چوب کیفیت درختان مورد استفاده به عنوان شاخص اصلی می باشد.
با توجه به کیفیت انواع چوب های می توان نتیجه گرفت که چوب درختانی که در منطفه کمربندی واقع در مدار ۶۶ درجه و ۳۳ درجه شمالی رشد نموده اند، مناسبترین نوع چوب برای ساخت خانه می باشد. علت مرغوب بودن این چوب ها رشد کند درختان در مناطق سردسیر و بالا بودن چگالی و سخت شدن بافت های چوب می باشد.
سبک سازی، مقاومت بالا در برابر زلزله، سرعت در ساخت و بازگشت سریع سرمایه، عایق بندی و کاهش چشمگیر مصرف انرژی، عمر طولانی و بالای ۱۰۰ سال سازه، زیبایی و سازگاری با اقلیم و آب و هوای مختلف، نداشتن نخاله ساختمانی از جمله مواردی هستند که ساخت خانه های چوبی را در ردیف خانه های جذاب و مورد اقبال در دنیا قرار داده است.
آینده ی ساختمان ها
تکنولوژی همواره در حال پیشرفت و دگرگونی است، صنعت ساخت و ساز و صنایع ساختمانی نیز از این پیشرفت باز نماندهاند، اگر نگاهی به این صنعت داشته باشیم به سادگی این پیشرفتها را شاهد خواهیم بود و میتوانیم نظاره گر انواع نوآوری در تکنولوژی ساخت باشیم. به عنوان مثال مصالح ساختمانی جدید، مثل پتنهای نورانی، آجرهای تسفیهکنندهی هوا و… از جمله مواردی هستند که به تازگی در صنعت ساختمان مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین علاوه بر مصالح ساختمانی نوین، شاهد نوآوری در تکنولوژی ساخت نیز در این صنعت هستیم، به عنوان مثال استفاده از اینترنت اشیا (IOT) در ساخت و ساز و طراحیهای جدید و تازهی ساختمان از جمله مواردی است که میتوان به آنها اشاره کرد.