معماری و طراحی پلان
معماری و طراحی پلان : همانطور که میدانید اولین قدم برای ساخت سازه های مختلف و حتی ساخت قطعات مختلف صنعتی و ساختمانی ارائه طرحی از سازه است تا با استفاده از آن طرح به طور دقیق به ساخت سازه مورد نظر پرداخت و هیچگونه اشتباهی در آن صورت نگیرد و برای ساخت آن از الگوی مشخصی تابعیت کرد از این رو مسئله طراحی پلان معماری و طراحی نقشه ساختمان مهمترین امر در ساخت سازه ها محسوب میشود و باید این کار بطور دقیق انجام گیرد تا در انتها سازه مورد نظر همانند طرح اولیه شکل گرفته باشد . در مقاله طراحی پلان ساختمان به ارائه الگو هایی برای طراحی نقشه ساختمان می پردازیم که با استفاده از این الگو ها و پیروی از آنها میتوانید نقشه دقیق تر و بهتر و آسان تری طراحی کنید .
توجه داشته باشید که الگو های بکار رفته در ساخت و طراحی نقشه ها میتواند بسته به نوع زمین و نوع پروژه و نوع کاربری و سایر عوامل مختلف باشد پس با توجه به این تفاسیر مهمترین میتوان گفت که مهم ترین نکته برای طراحی پلان های ساختمان توجه به الگو های سازماندهی طراحی پلان است زیرا با استفاده از الگو هایی که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد میتوانید نقشه ای بدون عیب و نقص بدست آورید پس در ادامه به معرفی برخی از روش های سازماندهی طراحی پلان ساختمان می پردازیم .
الگوی سازماندهی مرکزی در طراحی پلان معماری
یکی از اصول طراحی پلان در معماری الگوی سازماندهی مرکزی است که در آن نقشه مورد نظر شامل یک ترکیب بندی متمرکز و متحد است که تعدادی فضای فرعی در اطراف و داخل فضای متمرکز وجود دارد , وجود فضای متمرکز و متحد اصلی در الگوی سازماندهی مرکزی باعث نظم بخشیدن به نقشه میشود و فضا های فرعی همچون اتاق ها میتوانند بسته به اندازه و نوع فرم و سایر موارد متفاوت باشند . متفاوت بودن فضا های فرعی این امکان را میدهد تا تمامی مجموعه را در قالب فضای اصلی و برابر با مساحت زمین سازنده طراحی کرد.
پلان معماری چیست؟
پلان معماری (Architectural plan ) : برش افقی فرضی واحد ساختمانی در ارتفاع یک سوم یا صد و بیست سانتی متر از سطح به طوری که تمام جزییات را بتوان مشاهده کرد. پلان معماری نقشه ای است که مهندس معمار آن را طراحی کرده و بنا به نوع آن ، شامل اطلاعاتی چون طرح بنا ، مشخصات و داده های فنی ، جزئیات و…. می شود.
گروه فنی مهندسی کهن با کادر متخصص و مهندسین بنام مفتخر است تا در زمینه طراحی انواع ساختمان ها با کارفرما های متعدد از خود آثار ماندگاری خلق کند. روند طراحی در شرکت کهن بصورت مشارکتی بوده بدین منظور کارفرما همه ایده های خود را با کادر مهندسین طراح بازگو کرده و هر تصوری که در فکر خود از خانه آرزو ها دارد ، شرح می دهد.سپس گروه کهن با علم به مهندسی روز علایق کارفرما را بررسی و بسمت ایده آل ها فرم داده و با خلاقیت و تخصص محصولی کارآمد که پاسخگو به حداکثر نیاز کارفرما بوده را ارائه می دهد. این روند را مشارکت در طرح می نامند که گروه فنی مهندسی کهن با پیروی از این موضوع صاحب آثار بسیاری شده است.
انواع پلان های طراحی گروه فنی مهندسی کهن
۱- پلان مسکونی
۲- پلان تجاری
۳- پلان ویلایی
۴- پلان تفریحی و توریستی
*پلان مسکونی : به پلانی می گویند که در یک نقطه ایده آل با توجه به سایت پلان واقع شود.این نوع پلان قالبا برای اسکان دائمی افراد طراحی می شود از این رو شرکت کهن تمام موارد را در روند طراحی مد نظر قرار داده تا پاسخگو به کلیه نیازهای ساکنین باشد.
*پلان تجاری : این نوع پلان متعلق به جایی است که ساز و کار کسب و کار و تجارت دارد ، کارفرما ممکن است اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند. گروه فنی مهندسی کهن مفتخر به طراحی اماکن تجاری مختلفی در جاهای مختلف استان بوده که با توجه به رویه طراحی و پیشنهادات در خلق مکان مناسب و کارآمد در تجارت مورد نظر تاثیر بسزایی داشته از این رو گروه کهن بهانه ای بود در جذب سرمایه گذار و استقبال مردم .
*پلان ویلایی : این نوع پلان خود به دو دسته تقسیم می شود.
الف) پلان ساختمان ویلایی که ساز و کار مسکونی داشته یعنی پلان ویلایی مسکونی که افراد اسکان دائمی در آن دارند .
ب) پلان ویلایی تفریحی که معمولا سکونت دائمی ندارند ، از این رو خلق اثر و فرم طراحی در این نوع پلان ها متفاوت تر از مابقی می باشد که گروه کهن با سابقه ای درخشان در زمینه طراحی پلان ویلایی شمال کشور خالق مکانی امن و زیبا برای افراد مختلف بوده است .
*پلان تفریحی و توریستی : به پلانی میگویند که دارای سایت چند هکتاری و یا سایتی با متراژ چند هزار متری می باشد ، این نوع پلان کاملا متفاوت و خاص بوده که معمولا متعلق به اشخاص حقیقی و حقوقی سرمایه گذار می باشد. روند طراحی فضا و شکل گیری فرم و خلق فضا و مکانی متفاوت بسیار مهم بوده که به لطف خدا گروه فنی مهندسی کهن با رزومه بسیار قوی طراحی انواع شهرک های ساحلی ، اماکن تفریحی و توریستی غیر ساحلی با طراحی لنداسکیب متفاوت و خاص توانسته رضایت کارفرماهای این چنین را جذب کند.
نکات مهم در طراحی پلان معماری
برای طراحی مطلوب ، قبل از هر چیزی باید بدانیم که نیازهای ساختمانی که قرار است طراحی کنیم چیست . قطعا طراحی هر ساختمان با ساختمان دیگر متفاوت است و گروه فنی مهندسی کهن با در نظر گرفتن این موضوع در طراحی های خود از یک چارت استاندارد که توسط مهندسین طراح تهیه شده تبعیت میکند.
جانمایی باکس پله و آسانسور : اولین و مهم ترین گامی که باید در طراحی پلان در مورد آن فکر و آن را در پلان جانمایی کرد، محل باکس پله و آسانسور می باشد . در جانمایی محل باکس پله و آسانسور در پلان باید به عواملی مانند: شکل و عرض و طول و در کل ابعاد زمین ، تعداد واحد در هر طبقه و تعداد پارکینگ و انباری و تاسیسات مورد نیاز در همکف و یا زیرزمین در صورت وجود توجه داشت.
ورودی واحد ساختمان : ورودی فضایی است که قسمت خارج منزل را از فضای داخل آن جدا می سازد. ورودی خانه مسئولیت مهم و سرنوشت سازی را برای یک طرح خوب ایجاد میکند ابعاد ورودی باید متناسب با سطح خانه و افراد ساکن آن طرح شود و تمام دسترسی ها از این نقطه شروع شده و باید افراد را به شکل منطقی به سمت فضای مختلف هدایت کرد پس وظیفه ورودی ، دعوت ، توزیع ، هدایت میباشد.
جانمایی آشپزخانه و ورودی ساختمان : تصمیم گیری در مورد بهترین موقعیت جا نمایی آشپزخونه در پلان یکی از مهم ترین نکاتی است که تا حد زیادی می تواند روی کیفیت طراحی تاثیر گذار باشد. بهتر است آشپزخانه در موقعیتی جانمایی شود که دارای نور و تهویه مستقیم باشد و ترجیحا امکان دسترسی مستقیم به تراس آشپزخانه امکان پذیر باشد .ورودی آشپزخانه باید نزدیک به ورودی اصلی ساختمان باشد و بطور مستقیم با فضای نشیمن ، ناهار خوری ، صبحانه خوری و پذیرایی در ارتباط باشد. تجهیزات آشپزخانه طوری طراحی شود که محل میزکار ، عناصر سینک و گاز از تمام قسمت های پذیرایی قابل رویت نباشد.
جانمایی فضاهای خصوصی و عمومی در پلان : جانمایی فضاهای خصوصی در پلان موضوع بسیار مهم و حیاتی محسوب میشود بطوری که فضای خصوصی حتما باید جدای از فضای عمومی باشد و دسترسی از فضای عمومی به فضای خصوصی قالبا توسط کریدور و راهرو ها امکان پذیر باشد تا بطور مستقیم قابل رویت نباشد معمولا ارتباطات بین این دو فضا با واسطه می باشد.
جانمایی اتاق خواب ها و حمام نسبت به یکدیگر: در طراحی اتاق خواب ها در پلان یکی از اتاق خواب ها بزرگتر در نظر گرفته شود مناسب تر است که به این اتاق خواب ، اتاق خواب والدین می گویند و قالبا مساحت آن از ۱۵ مترمربع کمتر نیست و البته دارای امکاناتی همچون ( اتاق تعویض لباس ، سرویس حمام ، تراس) باشد ، معمولا برای اتاق خواب ها باید یک فیلتر ورودی در نظر گرفت و درب اتاق خواب بگونه ای بازشود که از قسمت مختلف منزل داخل اتاق قابل رویت نباشد. حدالمقدور اتاق خواب والدین از اتاق خواب فرزندان فاصله داشته باشد و حتما همه اتاق خواب ها دارای کمد با عمق ۶۰ سانتی متر باشد بهترین جا نمایی حمام در نزدیک اتاق خواب ها است در مورد درب حمام هم نکته درب اتاق خواب ها صدق میکند. و در آخر اتاق خواب ها دارای تراس هم باشد بسیار ایده آل است.
مبلمان کردن پلان : مبلمان کردن پلان باعث می شود تا افراد درک درست از فضاهای داخلی و ارتباط آن ها داشته باشند. به ما کمک میکند تا بهتر بتوانیم منظور طرح را به کارفرما انتقال دهیم . منظور از مبلمان فضا به حداکثر رساندن کارایی فضاهای داخلی می باشد و البته در این مرحله به جانمایی درست پنجره و منابع نورگیر و چشم انداز هم می توان فکر کرد.
الگوی سازماندهی خطی در طراحی پلان معماری
کشیدن فضا های تکرار شونده در طراحی نقشه معماری در یک توالی خطی را الگوی سازماندهی خطی پلان معماری می نامند , هر الگوی خطی دارای فضا هایی است که میتواند بصورت مستقیم و یا یک فضای خطی جداگانه به هم متصل شوند . فضا های تکرار شونده رد الگوی سازماندهی خطی نیز همچون الگوی سازماندهی مرکزی میتوانند از لحاظ اندازه و فرم و نوع و … مشابه و یا متفاوت باشند . در الگوی سازماندهی خطی نقشه بنا به نوع طراحی سازه میتواند بصورت منحنی و یا یک خط راست و یا افقی شکسته باشد.
الگوی سازماندهی شعاعی در طراحی پلان معماری
در الگوی سازماندهی شعاعی در طراحی نقشه معماری به این صورت است که ساختار های خطی بصورت شعاعی حول فضای اصلی و متمرکز کشیده میشوند , سازماندهی شعاعی برابر است با مجموعه عناصر الگوی خطی و الگوی مرکزی که در هم ترکیب شده اند و بصورت شعاعی در می آیند . در الگوی سازماندهی مرکزی درونگرا بوده و تمرکز فقط بر روی فضای اصلی است اما در الگوی شعاعی یک پلان برونگرا بوده و به سمت بیرون گسترش داده میشود که بنا به خواست طراح و سازنده طراح و طرح مورد نظر ممکن است میزان گسترش و بزرگی و کوچکی بازو های به بیرون کشیده شده از لحاظ اندازه و بزرگی و … متفاوت و یا متشابه باشند.
الگوی سازماندهی مجموعه ای در طراحی پلان معماری
در الگوی سازماندهی مجموعه ای فضا هایی که به علت مجاورت فیزیکی و داشتن رابطه در یک مجموعه قرار میگیرند این الگو را تشکیل میدهند ، در الگوی مجموعه ای نیز همچون سایر الگو ها میتوان از فضا های متفاوت و یا یکسان استفاده کرد به شرطی که این فضا های متفاوت و یا مشابه با نظم و تقارن خاصی در این مجموعه قرار بگیرند و موجب بروز بی نظمی نشوند . قالب این نوع الگو را به راحتی میتوان تغییر و توسعه داد بطوریکه به هم ریختگی در آن ایجاد نشود .
الگوی سازماندهی شبکه ای در طراحی پلان معماری
در الگوی سازماندهی شبکه ای فضا ها و فرم ها با استفاده از موقعیت فضایی و شرایطی که دارند بصورت سه بعدی در یک محدوده و یا فضای سه بعدی تنظیم میشوند . قدرت سازماندهی این پلان ها ناشی از الگوی پیوسته و منظمی است که در آن بکار رفته است . در این الگو شبکه ای از خطوط عمودی و افقی طرح اصلی و نظم در آن را بوجود می آورند و در صورت انجام کارهایی از قبیل برش دادن و اضافه کردن و یا لایه لایه کردن نیز باز هم نظم در این الگو حفظ میشود .
نتیجه
استفاده از الگو هایی که در این مقاله ارائه شد میتوانید یک پلان بدون نقص را به راحتی و با رعایت این الگو ها طراحی کنید و در انتها سازه ی مورد نظر خود را با دقت بسیار و ظرافت کار زیاد طراحی کنید.
