کپسول آتش نشانی
کپسول آتش نشانی یک ضرورت نیست ! شاید این جمله بارها به گوشتان خورده باشد. اگر جزء معدود افرادی هستید که چنین تفکری دارند، تجدید نظر نمایید. هرموضوعی که به سلامت جان انسان مرتبط باشد، حائز اهمیت ویژه ای می باشد.
آنچه در مورد استفاده ازکپسول آتش نشانی اهمیت دارد، استفاده به موقع و در عین حال اصولی از آن است تا تاثیر مثبت خود را داشته باشد.
انواع کپسول محتوی پودربه اشکال قابل شارژو یکبار مصرف تولید و عرضه می گردند.
کپسول آتش نشانی حاوی کف علاوه بر اینکه مناسب اطفاء حریق های کلاس B ( مایعات قابل اشتعال) می باشد؛ مناسب اطفاء حریق کلاس A ( مواد خشک ) نیز می باشد.
کپسول آتش نشانی هالوژنه ( مایعات تبخیر شونده ) حدود 5-4 برابر سنگین تر از هوا بوده و مانع رسیدن هوا به آتش گردیده و نهایتا اطفاء حریق صورت می پذیرد.
قیفی شکل بودن سر کپسول آتش نشانی حاوی گاز2 CO به دلیل هدایت صحیح گاز، کنترل خروج گاز و زماندهی جهت انبساط گاز می باشد.
کف های مورد استفاده در اطفاء حریق از انواع پروتیینی ( تخمیر آلایش های دامی غیر خوراکی) و انواع شیمیایی در کپسول آتش نشانی مورد استفاده قرار می گیرد.
کپسول آتش نشانی حاوی آب، مقرون به صرفه ترین نوع ابزار اطفاء حریق به حساب می آید.
میزان زیاد گاز 2 CO در اماکن مسقف موجب کاهش دید و خطای ناشی از آن می گردد، این مورد نقطه ضعف کپسول آتش نشانی حاوی 2 CO می باشد.
شارژ سالانه کپسول آتش نشانی، فوق العاده اهمیت دارد. هر بار که خواستید این مهم را پشت گوش بیندازید این مثل معروف را به خاطر بیاورید: ” اتفاق یکبار می افتد”.
کپسول آتش نشانی چیست؟ عبارت است از ابزار اطفاء حریق دستی است که بر اساس قوانین حفظ ایمنی ساختمان بایستی در تمامی اماکن اعم از مسکونی غیرمسکونی و حتی وسایل نقلیه وجود داشته باشد. کپسول آتش نشانی شامل مخزن فشار قوی سیلندرشکل می باشد. استفاده از این ابزار برای عموم مجاز می باشد و با کشیدن ضامن، کپسول فعال می گردد.
شارژ سالیانه کپسول های آتش نشانی الزامی است. سرویس دهنده، لیبلی بر روی کپسول آتش نشانی می چسباند که تعیین کننده نوع سرویس کپسول و تاریخ سرویس می باشد.
انواع کپسول آتش نشانی بر اساس کارکرد کدامند؟
در مجموع دو نوع کپسول اطفاء حریق وجود دارد: * کپسول با مخزن تحت فشار و* کپسول کارتریجی.
کپسول با مخزن تحت فشارتا زمان فراخوانی، غیر فعال باقی می ماند. نوع ماده شیمیایی مورد کاربرد در این کپسول ها،از مواد خشک مانند نیتروژن ویا محتویات مرطوب مانند فوم ( آب و کف ) می باشد. متداول ترین نوع کپسول های آتش نشانی، همین نوع می باشد.
کپسول های کارتریجی نیزحاوی گازهای دفع شونده می باشد که از طریق سوراخ کردن کپسول فعال و موجب اطفاء حریق می گردند.این نوع کپسول ها بیشتر در تاسیسات صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند.
شش کلاس آتش چیست؟
آتش سوزی ها بر اساس نوع ماده ای که موجب حریق گردیده است، دسته بندی می گردند. از آنجا که هر ماده ی محترقه ای نیاز به اطفاء کننده خود را دارد، کپسول های آتش نشانی نیز از مواد اطفاء کننده مختلفی پُر می شوند.
شش کلاس یا طبقه آتش وجود دارد که متناسب با هر یک نیز کپسول اطفاء حریق طراحی و تولید می شود.
کلاس A – مواد محترقه و اشتعال زا این گروه شامل مواد جامد از قبیل چوب، کاغذ یا پارچه است.
کلاس B – مواد اشتعال زا و محترقه این گروه شامل ماعاتی نظیر بنزین، دیزل و روغن می باشد.
کلاس C – مواد محترقه و اشتعال زا این گروه شامل گازها می گردد.
کلاس D – انواع فلزات علی اشتعال و احتراق در این نوع آتش سوزی می باشد.
کلاس E – عامل این نوع اتش سوزی تجهیزات و دستگاه های برقی می باشد. ( از زاویه فنی ” کلاس E ” وجود ندارد اما برای سهولت فهم دراینجا استفاده می شود)
کلاس F- عامل آتش سوزی در این نوع شامل روغن های پخت و پز است.
مثال | نوع آتش | کلاس |
چوب، کاغذ، پارچه، لاستیک، پلاستیک، فرش، توتون، تنباکو، الیاف، نفتالین | مواد خشک یا جامدات | A |
بنزین، گازوئیل، نفت، تینر، گریس، الکل، اِتر، استن، گلیسیرین | مایعات قابل اشتعال | B |
متان، اتان، بوتان، پروپان، استیلن، اکسیژن، هیدروژن | گازهای قابل اشتعال | C |
لیتیم، سدیم، پتاسیم، منیزیم، تیتانیوم زیرکانیوم | فلزات قابل اشتعال | D |
لوازم برقی و الکترونیکی، کابل ها و سیم های برق | برق و الکتریسیته | E |
روغن های خوراکی مورد استفاده در آشپزخانه یا رستوران | روغن های خوراکی | F |
انواع کپسول های آتش نشانی
شناخت انواع مختلف آن به منظور حداقل رسانیدن صدمات و خسارات ناشی از انواع مواد اشتعال زا، ضروری می باشد. کپسول های مختلف برای اطفاء های متفاوت تولید و عرضه می گردند. در این بخش به شرح طبقه بندی انواع کپسول آتش نشانی خواهیم پرداخت.
◄ کپسول های آتش نشانی حاوی آبی
روش مقرون به صرفه برای مقابله با آتش سوزی نوع A می باشد. کپسول های آبی دارای چهار نوع مختلف می باشند: * جت آبی، * اسپری آبی، * آب همراه با افزودنی ها، * بخارآب یا مه .
☻ کپسول های جت آبی با اسپری کردن یک جت آبی بر سطح خارجی مواد سوختنی و خنک کردن آتش موجب اطفاء حریق می گردند. نکته اینجاست که نبایستس از این جت های آبی برای اطفاء حریق تجهیزات و دستگاه های الکتریکی استفاده شود.
☻ خاموش کننده های اسپری آب از یک اسپری حاوی قطرات آب برای خاموش کردن آتش استفاده می کنند. در این روند هر قطره از آب به شکلی غیرمستقیم با هوا احاطه شده است. خاموش کننده های اسپری آب تحت یک آزمایش استاندارد دی الکتریک 35 کیلو ولتی قرار می گیرند. دراین تست، خاموش کننده ها در یک منبع برق 35 هزار ولتی به طول یک متر مورد آزمایش قرار می گیرند.
☻ کپسول های حاوی آب و افزودنی ها، در حقیقت حاوی آبی هستند که به آن مواد شیمیایی یا فوم افزوده گردیده است.
☻ خاموش کننده های بخار آب یا مه حاوی آبی هستند که به شکل بخار یا مه درآمده اند . اندازه قطرات این خاموش کننده کوچکتر از اندازه قطرات آب موجود در اسپری آب می باشد.هر قدر قطره آب کوچکتر باشد، سطح مقطع ان نیز نسبت با اندازه اش بیشتر می شود؛ نتیجتا سریع تر تبخیر شده وانرژی گرمایشی را سریع تر جذب می کند.
البته نباید فراموش کرد که هرقدر قطره کوچکتر باشد از وزن کمتری برخوردار بوده و در نتیجه قدرت کمتری در شکل گیری بخار آب را دارا می باشد. تمامی انواع این نوع خاموش کننده ها دارای برچسبی قرمز رنگ هستند.
◄ کپسول های آتش نشانی حاوی فوم
این نوع خاموش کننده ها برای اطفاء حریق کلاس A وB مورد استفاده قرار می گیرد. این خاموش کننده ها برای خاموش کردن آتش سوزی های حاصل از مایعاتی چون بنزین و سوخت دیزل کاربرد دارند. این کپسول های آتش نشانی متنوع تر از انواع افشانه های جت آبی هستند.
این نوع خاموش کننده برای آتش سوزی های نوع A ( جامدات مانند چوب و کاغذ) نیز مورد استفاده هستند. این نوع خاموش کننده ها با محصور کردن حریق( عایق بندی) سطح بیرونی آتش، مانع از رسیدن هوا به آتش شده و موجب مهار آن می گردند. این کپسول های آتش نشانی که با برچسب کرم رنگ در بازار عرضه می شوند، مناسب اطفاء آتش سوزی های مایعات و سیال های آزاد نیستند.
◄ کپسول های آتش نشانی حاوی پودر خشک
شاید بتوان نام خاموش کننده های پودری را خاموش کننده چند منظوره گذاشت. این کپسول های اطفا حریق قابلیت خاموش کردن انواع آتش های A و B وC را داشته و در عین حال قابلیت استفاده در اتش سوزی های تجهیزات و تاسیسات الکتریکی را نیز دارند.
آتش خاموش کننده های پودری بیشتر برای اطفاء حریق ناشی از فلزات قابل اشتعال ( کلاس D ) مورد استفاده هستند؛ آ نها فقط آتش را خاموش می کنند، آتش را خنک نمی کنند.
این نوع از خاموش کننده ها موجب از بین رفتن قدرت بینایی و ایجاد مشکلات تنفسی می گردند؛ به همین دلیل برای اطفا حریق ساختمان مسقف توصیه نمی شوند. این خاموش کننده ها با لیبل آبی رنگ در بازار عرضه می گردند.
◄ کپسول های آتش نشانی حاوی 2 CO ( دی اکسید کربن )
این نوع از خاموش کننده ها برای اماکن دارای تجهیزات الکتریکی مانند دفاترو اتاق های استقرار سرورهای رایانه ای ایده آل می باشند. این خاموش کننده ها برای اطفاء اتش سوزی ناشی ازدستگاه های الکتریکی بهترین گزینه می باشند.
خاموش کننده های حاوی 2 CO، عنصر اکسیژن را از مثلث آتش حذف کرده و درآن واحد آتش را نیز سرد می کنند.
از مزایای دیگر خاموش کننده 2 CO می توان به عدم جایگذاری پسماند ( برخلاف خاموش کننده هایی مانند فوم) پس از اطفاء حریق اشاره نمود. این خاموش کننده برای خاموش کردن احتراق های کلاس B نیز کاربد دارند. اما در مورد آتش سوزی های کلاس A بی اثر هستند.
خاموش کننده های 2 CO که با برچسب سیاه رنگ تولید و عرضه می گردند، با خنک سازی آتش و قطع جریان هوا کار می کنند .
◄ کپسول های آتش نشانی شیمیایی سرد
این نوع از خاموش کننده ها مناسب ترین گزینه برای اطفاء حریق کلاس F می باشند؛ که ناشی از روغن های پخت و پز و چرب هایی مانند روغن آفتابگردان، روغن ذرت، روغن زیتون، روغن انواع دانه ها، کره و… می باشند.
کاربرد این خاموش کننده ها به شرطی که به درستی انتخاب و به شکلی اصولی استفاده شوند، فوق موثر خواهند بود. خاموش کننده های شیمیایی به سرعت آتش را سرد می کنند و با واکنش شیمیایی، محلولی صابون شکل را تشکیل می دهند. نهایتا سطح خارجی روغن مسدود و از ادامه آتش سوزی جلوگیری به عمل می آید.
گرچه این خاموش کننده ها برای کلاس F مورد استفاده قرار می گیرند اما برای اطفاء حریق های کلاس A ( چوب، کاغذ، پارچه) و B ( مایعات قابل اشتعال) نیز مورد کاربرد می باشند. این کپسول های آتش نشانی دارای برچسب زرد رنگ می باشند.
سپر حریق
کپسول آتش نشانی به عنوان سپری برای انسان در برابر حریق می باشد. نه تنها برای انسان که برای املاک نیز به نوعی سپر محسوب می گردد. عقلانی است که انسان خود و ساختمانش را در برابر حریق محافظت نماید؛ در این مورد عنان را به دست کپسول آتش نشانی بسپارید. امید که مطالب عنوان شده مفید واقع گردیده باشد. سپاس که تا پایان این مقاله ما را همراهی نمودید.