بازسازی آپارتمان کوچک
بازسازی آپارتمان های کوچک، یکی از مهم ترین شاخه های مبحث بازسازی است، چراکه بایستی در طراحی فضاهای خانه های کوچک، بتوان فضا را به نحو شایسته ای متحول نمود و مقدمات آسایش و زندگی راحت تر را برای افراد خانواده مهیا ساخت. گاهی اوقات بهترین راه حل و شاید تنها راه بهینه سازی کامل فضاها در آپارتمان های کوچک و استفاده حداکثری از فضاها، بازسازی است به گونه ای که عملکردهای داخل خانه را به خوبی پاسخگو باشد.
در پاره ای از مواقع، سبک طراحی داخلی خانه و چیدمان فضاها به گونه ای است، که متراژ کلی و ابعاد هریک از فضاهای خانه، به لحاظ بصری، کوچکتر از اندازه واقعی به نظر می رسد. این مسئله در آپارتمان های کوچک نمود بیشتری داشته و طراحی و بازسازی آپارتماه های کوچک را با چالش های بسیاری روبرو می کند. طراحی عملکردی پلان و دکوراسیون داخلی مناسب از عوامل مهم در بازسازی آپارتمان های کوچک می باشد.
عوامل تاثیرگذار در بازسازی آپارتمان های کوچک کدامند؟
- طراحی پلان به صورت گسترده و باز؛
- عدم ایجاد گوشه های متعدد در طراحی پلان؛
- استفاده چندمنظوره از فضاها؛
- عدم استفاده از راهرو؛
- حداکثر استفاده از روشنایی طبیعی در طراحی فضاهای خانه.
طراحی پلان به صورت گسترده و باز: کاربرد دیوارهای آجری و گچی و یا جداره های بتنی، ضمن جلوگیری از ورود نور طبیعی به داخل فضاهای خانه، از نظر بصری نیز، فضاها را به اتاق هایی تنگ و تاریک تبدیل می کند. جداسازی کامل فضاها از همدیگر، پایه و اساس طراحی معماری خانه های سنتی در ایران بوده است، ولی با گذر زمان و تبدیل خانه های بزرگ و حیاط دار به آپارتمان هایی با وسعت کمتر، این موصوع با چالش هایی روبرو شده است. نمود بیشتر این مسئله در آپارتمان های کوچک است که گاهی اوقات جداسازی فضاها با استفاده از دیوارکشی های متعدد، از کارآیی آنها کاسته است. بنابراین بایستی در بازسازی آپارتمان های کوچک، با تخریب دیوارهای مزاحم و طراحی پلان باز و سرتاسری، بر کیفیت فضاها افزود. در صورت لزوم می توان از جداکننده های متحرک و یا در موارد معدودی مانند اتاق های خواب از دیوارهای یکپارچه بهره برد.
عدم ایجاد گوشه های متعدد در طراحی پلان: گوشه ها فضاهایی بلا استفاده هستند که عموما به وسیله گلدان و یا وسیله هایی تزئینی، مبلمان می شوند. با کاهش دیوارهای پلان، می توان تعداد گوشه های ایجاد شده را کمتر کرد و به این صورت حداکثر بهره را از فضاها داشت. در بازسازی آپارتمان های کوچک نیز به دلیل کمبود متراژ کلی فضا، کاهش گوشه ها و فضاهای غیر قابل استفاده، می تواند تاثیر چشمگیری در افزایش ارزش کیفی فضاها ایفا نماید.
استفاده چندمنظوره از فضاها: در صورتی که محدودیت ابعادی ساختمان ها، اجازه تخصیص فضاهایی مجرا برای فعالیت های گوناگون را ندهد، به ناچار بایستی از فضاها به صورت چند عملکردی بهره برد. این در صورتی است که در طی مراحل بازسازی خانه و مخصوصا در بازسازی آپارتمان های کوچک، تدابیر لازم از جمله مجاورت مناسب فضاها با یکدیگر و … اندیشیده شده باشد. به طور مثال بایستی فضای حمام و دستشویی را با ادغام در یکدیگر به یک فضای واحد تبدیل نمود. همچنین می توان از فضای اوپن آشپزخانه، علاوه بر کارکردهای معمول، به عنوان میز نهارخوری و یا میزکار نیز استفاده نمود.
عدم استفاده از راهرو: می توان گفت که در بازسازی آپارتمان کوچک، مهمترین مسئله استفاده حداکثری از فضاهاست. راهروها نیز همانند گوشه ها، از جمله فضاهایی هستند که مستقیما موجب اتلاف فضا می شوند. کاربرد راهروها علاوه بر ایجاد فضاهایی تنگ و تاریک، با اختصاص بخشی از مساحت آپارتمان به دسترسی بین فضاها، در کل مغایر با اصول بازسازی در آپارتمان های کوچک هستند و بایستی در طراحی پلان، به طور کلی حذف گردند.
حداکثر استفاده از روشنایی طبیعی در طراحی فضاهای خانه: به طور کلی حضور نور در فضاها، علاوه بر افزایش کیفیت بصری محیط، موجب فراخ تر دیده شدن فضاها می شود. کاهش دیوارها، راهروها و گوشه ها هرکدام باعث افزایش مساحت جداره هایی می شود که می تواند نور طبیعی را به داخل فضای خانه انتقال دهد. در بازسازی آپارتمان های کوچک، هیچ فضایی نباید از نور طبیعی بی بهره باشد. فضاهای دورتر از جداره های نورگیر نیز می توانند با عدم استفاده از دیوارهای سخت آجری، از نور طبیعی بهره مند گردند.
روش هایی خلاقانه برای بهینه سازی فضاها در بازسازی آپارتمان های کوچک
همواره راهکارهای هوشمندانه ای در جهت استفاده هرچه بیشتر از فضاها توسط طراحان معاصر ارائه شده است. نیاز ضروری به فضاهای بیشتر و بزرگتر در دل آپارتمان های کوچک، منجر به شکل گیری این روش های خلاقانه گردیده است. در ادامه به ارائه و بررسی برخی پیشنهادات برای بزرگتر جلوه دادن فضاهای خانه، می پردازیم:
- شبیه سازی راهرو: همچنان که پیشتر عنوان گردید، بایستی در بازسازی آپارتمان های کوچک، راهروها را حذف نمود. ولی گاهی اوقات راهروها نقش مثبت و موثری در جداسازی و قطع دید بصری در فضاهای خانه ایفا می نمایند. به عنوان مثال، دید مستقیم از در ورودی خانه به داخل فضاهای خصوصی را می توان با تعبیه دیواری در مقابل در ورودی و ایجاد فضایی راهرو مانند، قطع نمود. برای حل این تناقض و بهره گیری از محاسن فضای راهرو ها و از بین بردن معایب آن، می توان از دیواری نیمه مرتفع که دید افقی را قطع می نماید، بهره برد. از نیمکتی که در پای این دیوار تعبیه شده می توان به عنوان فضای نشستن و همچنین کمد کفش استفاده کرد. فضای پشت آن نیز می تواند به عنوان قفسه برای کتاب ها استفاده شود.
- تعبیه جداره های متحرک: درها و دیوارهای کشویی بهترین گزینه برای ایجاد فضاهای چندعملکردی هستند. به کمک این عناصر متحرک می توان مرزهای فضاها را در هم ادغام کرد ولی در عین حال و در صورت لزوم فضاهایی مجزا و جدا از هم نیز ایجاد نمود. این عناصر به دلیل وزن بالایی که دارند بایستی از بالا و پایین بر روی ریل های مخصوص، سوار شوند. با استفاده از متریال شفاف بر روی پوسته این جداره های متحرک، می توان نور فضاها را نیز تامین نمود.
- طراحی و ایجاد تراس: تراس ها علاوه بر ایجاد محیطی دلنشین برای خانه، می توانند عملکردهای متفائتی را برای فعالیت های خانه، داشته باشند. در بازسازی آپارتمان کوچک، بایستی بر نقش تراس به عنوان نوعی انباری، فضای گلخانه و فضای ارتباط خانه با محیط نیز علاوه بر ایجاد چشم انداز مناسب تاکید نمود. تراس ها را می توان همانند جداره های متحرک، با فضای درون خانه مرتبط نمود. البته بایستی توجه نمود که این جداره متحرک نیاز به عایقکاری مناسب رطوبتی و حرارتی دارد.
بازسازی آپارتمان کوچک - طراحی مشترک حمام و سرویس بهداشتی: در بازسازی آپارتمان های کوچک بایستی توجه نمود که در صورت امکان، بهتر است که فضایی مشترک برای کاربری حمام و سرویس بهداشتی اختصاص داشته باشد. در این صورت، علاوه بر کاهش متراژ اختصاصی به این فضاها نسبت به طراحی مجزای آنها، می توان از تعداد دیوارهای آجری نیز کاست و در نتیجه ضمن افزایش فضای اختصاصی به سایر فضاها، بر کیفیت بصری آنها نیز افزود.
- تعبیه نورگیر سقف در صورت امکان: بهترین راه حل برای گره زدن فضای خانه به فضای وسیع آسمان، بهره گیری از پنجره های سقفی است. در صورت امکان و یا در مواقعی که آپارتمان مورد نظر در طبقه آخر قرار داشته باشد می توان با تعبیه نورگیرهای سقفی، ضمن وسعت بخشیدن به فضای داخلی، امکان استفاده حداکثری از نور طبیعی را فراهم نمود. همچنین می توان از مزایای پنجره سقف در تهویه طبیعی نیز بهره برد.
- حذف کابینت های دیواری: کابینت هایی که بر روی دیوار و بر روی کابینت های زمینی نصب می شوند، ضمن کارکردهای مناسبی که در آشپزخانه دارند، باعث محدود کردن فضای آشپزخانه می گردند. در بازسازی آپارتمان های کوچک که آشپزخانه های کوچکی را نیز دارا می باشند، می توان با حذف این کابینت ها و استفاده از شلف ها و یا قفسه هایی که فاقد درب هستند می توان عمق فضا را بیشتر نمود.
بازسازی آپارتمان کوچک
علاوه بر موارد فوق، در بازسازی آپارتمان های کوچک و طراحی دکوراسیون آنها، عوامل بسیار دیگری نیز تاثیرگذار هستند. مواردی مانند مبلمان، رنگ فضاها، تعیین محدوده ها و از همه مهمتر نورپردازی از جمله عواملی هستند که در طراحی خانه های کوچک، توجه بیشتری را می طلبند.
استفاده از مبلمان هایی که ابعاد متناسبی با فضا داشته باشند و بتوانند نقش های دیگری مانند استراحتگاه، قفسه و کمد نگهداری وسایل و تجهیزات را داشته باشند می توانند انتخاب های مناسبی باشند. رنگ نیز عامل مهم دیگری است که به لحاظ روانشناختی، نقش مهمی در بزرگتر جلوه دادن فضاها دارد. علاوه بر قابلیت رنگ ها در بزرگنمایی و یا کوچکنمایی ابعاد فضاها می توان بر نقش آنها در آرامش بخشی، شورانگیزی، تحرک، امیدبخشی و … نیز تاکید نمود. نوع نورپردازی نیز می تواند تاثیر قابل توجهی در درک ابعاد فضاها داشته باشد. استفاده از نور طبیعی و پنجره های بزرگ، می تواند اتاق های کوچک را به فضاهایی پر از آرامش تبدیل کند و نقش به سزایی در موفقیت طرح های بازسازی آپارتمان های کوچک ایفا نماید.
خانه، شاخص ترین مکان حضور افراد و مامن آرامش است، محل رفع خستگی ها و دغدغه های روزمره است. در بیشتر موارد مساحت ابعادی خانه، تاثیر چندانی در ایجاد این حس آرامش ندارد و آنچه از اهمیت بالایی برخوردار است، تحقق حس راحتی در این مکان است. این احساس تا حدود زیادی در گرو ارزش فضایی و کیفیت فضاهای خانه است تا ابعاد آن. بنابراین در بازسازی آپارتمان های کوچک، با درک درست از طراحی و خلق فضاهای متناسب و آرامش بخش، می توان به موفقیت های چشمگیری دست یافت.
