طراحی و اجرای زیبا و اصولی نمای آجری ساختمان ها، با بهره مندی از مصالح آجری مرغوب و با کیفیت، و اجرای خوب می تواند تأثیر بسزایی در ظاهر شهرها و ذهن افراد بگذارد.
نمای خشک آجری: نمای ساختمان با استفاده از آجر زیبایی خاصی داشته و بسیار پرطرفدار است. اما روش های مختلفی برای نصب آجر بر روی ساختمان وجود دارد. آجری که بر روی نمای ساختمان نصب می شود باید به نحوی باشد که مستحکم بوده و به راحتی جدا نگردد.برای نصب آجر بر روی نمای ساختمان راهکار های متفاوتی پیش روی ماست که در زیر به آن اشاره خواهیم کرد.
امروزه معماری و ساخت و ساز ساختمانی در جهان تحت تأثیر عوامل مختلفی، از سنتی به مدرن، تغییر یافته است. یکی از مهمترین ویژگی های ساختمان های مدرن، ظاهر و نماهای اصلی آن ها در خیابان ها و معابر شهری می باشد. دقت نکردن در انتخاب مصالح مرغوب و با کیفیت و تفاوت شکل نمای ساختمان های یک شهر، نشانه‌ی عدم وجود اصول در طراحی و معماری نماها می باشد. تمام آنچه یک شهر ایده آل می طلبد نیاز به دستور العمل و اصول طراحی در اجرای نماهای آجری می باشد، خصوصا در بخش انتخاب مصالح با کیفیت، مقاوم و ماندگار در نما سازی ساختمان ها و بناها، به دقت و توجه بیشتری نیاز دارد. هر نوع نمایی، با هر نوع مصالح ساختمانی و با هر هزینه ای، علاوه بر زیبایی ظاهری، باید بتوانند آسایش و ایمنی ساکنین و شهروندان را فراهم آورد. در این صورت باید مصالح انتخاب شده و نحوه ی چیدمان آن ها، توانایی مقاومت در برابر حوادث طبیعی، ضربات، خراشیدگی ها، اشعه ی آفتاب، میزان جذب آب و جا به جایی نسبی وارد بر آن را داشته و پایداری خود را حفظ نماید. لذا توجه به نوع مصالح آجری و شیوه اجرای نما، از اهمیت زیادی برخوردار است.
انتخاب مصالح آجری با کیفیت برای اجرای نمای ساختمان ها در سطح شهرها، به مقاومت آن ها در برابر ضربه ها، شرایط آب و هوایی مختلف، حوادث طبیعی، از جمله طوفان، زلزله و سیل، اشعه ی آفتاب و…، بستگی دارد. نمای ساختمان ها و خانه ها، مهمترین قسمت در فرآیند ساخت و ساز می باشد؛ زیرا با توجه به اینکه نمای ساختمان در مقابل عوامل جوی قرار دارد، در انتخاب مصالح برای نماسازی باید دقت شود تا نمای ایجاد شده، اولا در مقابل عوامل مختلف اقلیمی مقاوم بوده و ثانیا زیبایی لازم را داشته باشد. همچنین با دیگر ساختمان های موجود در آن منطقه هماهنگی داشته باشد. نادیده نگرفتن تهیه و استفاده از مصالح آجری مرغوب و با کیفیت در صنعت ساختمان سازی، باعث ایجاد ساختمان های آجری مقاوم، ماندگار و زیبا در تمام دنیا شده است. لذا معماران و انبوه سازان می بایست قبل از آغاز طراحی و معماری نمای ساختمان ها، به انتخاب انواع آجرهای نمای با کیفیت، مرغوب و بادوام توجه داشته باشند. در ساخت و ساز نمای ساختمان ها می‌توان از مصالح آجری مختلف، مانند آجرهای نسوز، آجرنمای شیلی، آجرنمای خشک، آجرنمای تایل، آجرهای رنگدانه دار و… استفاده کرد.
☆ نوع مصالح مورد استفاده در نمای آجری ساختمان مهم است ☆
اگر در اجرای نمای آجری، از مصالح با کیفیت و مناسب استفاده نشود، معماران در ساخت و ایجاد نمای مناسب و ایده آل با شکست رو به رو می شوند. زیباترین و خاص ترین نماها، از بهترین مصالح ساختمانی به وجود آمده اند. بهره مندی از آجرنماهای مرغوب و با کیفیت، از مهمترین اصول طراحی در صنعت ساختمان سازی می باشد. اجرای نماهای آجری با استفاده از آجرنماهای با کیفیت عالی، باعث مقاومت بالا و ماندگاری ساختمان ها در دراز مدت می شود. در واقع این مصالح هستند که کیفیت و زیبایی نماهای آجری را تعیین می کنند.
انتخاب رنگ مناسب در نماسازی ساختمان ها: خوانی رنگ مصالح به کار گرفته شده در نمای خشک آجری، از دیگر اصول ضروری در ساختمان سازی می باشد. رنگ مصالح به کار گرفته شده در نمای ساختمان ها، از ویژگی های بارز و جذاب یک نما به شمار می آید و کیفیت و مرغوبیت آجرنماهای به کار رفته را به صورت صحیح و مؤثر به نمایش می گذارد. معماران نمی‌توانند نمای مورد نظرشان را ابتدا به طور کامل طراحی کنند و سپس به سراغ انتخاب رنگ های مناسب بروند. همچنین رنگ آجرنماها باید در ذات آن باشد، به این معنا که مصنوعی و نقاشی شده نباشد، تا در این صورت دوام و ماندگاری خود را در دراز مدت و در هر اقلیمی حفظ نمایند.
سادگی و هم خوانی مصالح آجری به کار رفته در نماها: استفاده از مصالح آجری متنوع، متفاوت و زیاد، سبب ناهمگون شدن ساختمان های آجری می شود. معماران نباید نمای ساختمان را شلوغ و نامنظم کنند، در واقع زیبایی و جلوه خاص نمای ساختمان های آجری در سادگی و هم خوانی آن با دیگر مصالح به کار رفته نهفته است. معماران باید اجرای نمای خشک آجری را به میزان متعادل، و با حفظ اصل سادگی، در ساختمان ها، طراحی و اجرا نمایند. هر چه نما ساده تر طراحی شود، عناصر به کار رفته تأثیر بیشتری بر ساختار و زیبایی نمای کلی آن ساختمان خواهد داشت. یک نمای ساده می تواند به مراتب زیباتر از نماهای نامفهوم با مصالح در هم ریخته، پراکنده و متعدد باشد.
۱- نما با استفاده از ملات سیمان: به دلیل اینکه ساختمان ها معمولاً تراز نیستند اجرای نما با ملات سیمان این عیب را پوشش خواهد داد. این روش نسبت به سایر روش های اجرای نما با سرعت کندتری پیش می رود و از طرفی سیمان، دوغاب و ملاتی که استفاده می-شود می تواند سبب کثیفی نما شود و همچنین این روش اجرای نما، باعث ایجاد نخاله و ضایعات ساختمانی خواهد شد. حسن این روش این است که پیوند نما و بدنه توسط سیمان استحکام خوبی دارد و این روش اجرای نما برخلاف سایر روش ها نیاز به مطالعات مهندسی قبل از اجرا ندارد و توسط استادکاران قابل اجرا خواهد بود.
۲- نما با استفاده از چسب: انتخاب چسب مناسب که از نظر خصوصیات فنی با آجر، سرامیک و… همخوانی داشته باشد مهم است و نیاز به مطالعات مهندسی دارد. لازم به ذکر است که این چسب مانند یک ماده الاستیک عمل می کند و توانایی جذب حرکات ارتعاشی قطعه کارشده (کاشی، آجر و..) و زیرسازی را دارد. قبل از استفاده از چسب لازم است پلاستر سیمانی روی دیوار اجرا شود.چسب باید در قسمت پشت آجر، سنگ و یا سرامیک پهن شود، به گونه ای که هیچ قسمت چسب نگرفته ای در پشت قطعه وجود نداشته باشد. زمانی که محیط از آب اشباع می شود در محل های درز بندی شده، آب می تواند نفوذ کند و ممکن است یخ بزند ودر نهایت، آجر و یا سرامیک از سطح نما کنده شود. بنابراین بندکشی باید به گونه ای انجام شود که کاملاً از نفوذ آب جلوگیری کند.
۳- نمای خشک: سیستم نمای خشک یک سیستم اجرای نما است که در آن براي اتصال اجزای نما شامل پنل های رسی ، سنگ و غيره از ملات استفاده نمي-شود بلکه در اين سيستم از تجهيزات فلزي مانند ريل ، پيچ و غيره استفاده مي¬شود. این سيستم با پنل های رسی و سنگ، سراميک، شيشه و کامپوزيت قابل اجرا می باشد.
اجزای یک سیستم نمای خشک عبارتند از:
☆ عایق حرارتی
☆ چهارچوب نگهدارنده
☆ فضای خالی تهویه
☆ اتصالات
☆ پانل های رسی و ….
مزايای سيستم نمای خشک با آجر
درسيستم نمای خشک برای اتصال آجرها به يکديگر از ملات استفاده نمی شود. برای اتصال آجرهای مخصوصی که در اين سيستم به کار مي روند از تجهيزات فلزی مانند ريل استفاده می شود.
مزايای سيستم نماي خشک با آجر عبار تند از :
▪ عدم نياز به کارگر حرفه ای جهت نصب : در سيستم نمای خشک نصب آجر و ريل ها تنها به صورت مکانيکی است بنابراين اجرای اين سيستم نياز به کارگر حرفه ای ندارد.
▪ سرعت اجرای بالا : در نمای خشک به دليل استفاده از چهارجوب های فلزی که خود قالب و الگوی اجرای نما محسوب مي شوند و نيز به دليل امکان آماده سازی نما در طبقه همکف و عدم استفاده از داربست، سرعت اجرای نما به طور چشمگيری افزايش می يابد.
▪ عدم ايجاد ضايعات ساختمانی و سرو صدا : سيستم نمای خشک بدون برداشتن سطح ديوار موجود، مستقيماً بر روی ديوار قابل اجرا بوده و بنابراين اجرای اين سيستم بدون ايجاد ضايعات و زباله هاي ساختمانی معمول و همچنين بدون ايجاد سر و صدا می باشد.
▪ کاهش اتلاف انرژی : در سيستم نمای خشک ابتدا يک عايق حرارتی به طور مستقل با اتصال مکانيکی يا چسب به بدنه ساختمان محکم مي شود سپس چهارچوب يا اسکلت نگه دارنده که از جنس چوب، فولاد يا آلومينيوم می باشد به ساختمان متصل شده تا نمای خشک با رعايت فاصله از عايق حرارتی بر روی چهارچوب نگه دارنده قرار گيرد. فضای خالي که بين نما و عايق قرار دارد خود بهترين عايق حرارتی می باشد لذا اين سيستم نقش بسزايی در کاهش اتلاف انرژی دارد.
▪ آسانی اجرا برای ساختمان های مرتفع : اجرای اين سيستم به دليل عدم استفاده از ملات، درقسمت های مرتفع ساختمان بسيار سريعتر و آسان تر از ساير نماها مانند نمای آجر می باشد همچنين در اين سيستم دسترسی برای مراقبت های دوره ای به خصوص در ساختمان های مرتفع وجود دارد ولی اين سيستم برای خانه های مسکونی کم ارتفاع، پر هزينه است و معمولا مورد استفاده قرار نمی گيرد.
نتیجه
▪▪▪ با توجه به روند رو به رشد صنعت ، استفاده از نمای خشک در ساختمان سازی علاوه بر صرفه جویی در هزینه و زمان ، می تواند تاثیرت مناسبی در راستای صرفه جویی انرژِی، افزایش ایمنی و عمر ساختمان و … داشته باشد که مسلما نتایجی مثبت در سلامت انسان و حفظ محیط زیست خواهد داشت . ▪▪▪
